تعیین مالیات برای کسب و کارهای مختلف چگونه انجام میشود؟

تعیین مالیات توسط سازمان امور مالیاتی انجام می شود، مالیات انواع مختلفی دارد که مشاغل و اصناف موظف به پرداخت این مالیات به سازمان امور مالیاتی می باشند. مالیات شامل ارزش افزوده، مالیات بر درآمد، مالیات عملکرد، مالیات اجاره املاک و …. می باشد. مالیات اشخاص حقوقی و حقیقی و دسته بندی آنها باهم متفاوت می باشند.

در قانون مالیات برای هر یک از این مورد قواعد و تبصره های متفاوتی در نظر گرفته شده است. کسب و کارهای کتفاوت موظف هستند از ابتدای شروع کار خود پرونده مالیاتی خود را در سازمان امور مالیاتی ثبت نمایند و وظایف مالیاتی خود را به نحو احسن انجام دهند.در ادامه مقاله قصد داریم در مورد انواع مالیات و نحوه تشخیص آنها توسط سازمان امور مالیاتی صحبت کنیم.

تعیین مالیات عملکرد اشخاص حقیقی یا مشاغل

صاحبان مشاغل به کسانی گفته می شود که شغلی داشته باشند و در یک رشته کاری خاصی (صنف) فعالیت نمایند. فعالیت این افراد در غالب شخص حقیقی (شرکت نمی باشد) می باشد. این اشخاص در غالب یک فعالیت خاص برای خود درآمد کسب می کنند. این نوع مالیات متعلق به تمامی صاحبان مشاغل و کسبه ها می باشد.
حالا از کجا تشخیص دهیم کسب و کار مشمول مالیات می باشد؟ در چنین مواقعی صاحب کسب و کار باید مستندات و گزاراشات خود را به سازمان امور مالیاتی تحویل دهد یا به اصطلاح تشکیل پرونده دهد.
همچنین صاحبان مشاغل باید به صورت سالانه اظهارنامه خود را به سازمان امور مالیاتی ارائه کنند تا سازمان امور مالیاتی بتواند، تعیین مالیات را به راحترین روش ممکن انجام دهد.
مشاغل از لحاظ وظایفی که در برابر سازمان امور مالیاتی انجام می دهند به سه گروه تقسیم می شوند.

گروه صاحبان مشاغل

مهمترین عامل تعیین مالیات در مشاغل گروه شغلی آنها می باشد یعنی بسته به اینکه شما در کدام گروه قرار دارید میزان مالیاتی پرداختی شما متفاوت می باشد.
سازمان امور مالیاتی توسط سازمان امور مالیاتی به سه گروه دسته بندی می شوند.
دسته بندی مشاغل به صورت زیر می باشد:
گروه اول : اگر بخواهیم این گروه را براساس نوع فعالیت تقسیم بندی کنیم شامل موارد زیر می باشد:

1.  تمامی اشخاصی که وارد کننده یا صادر کننده هستند؛
2. اشخاصی که مالک کارخانه و واحدهای تولیدی می باشند (البته به شرط اینکه این افراد داری پروانه بهره برداری باشند)؛
3.  صاحبین هتل های سه ستاره و بالاتر؛
4.  اشخاصی که صاحب بیمارستان، زایشگاه، درمانگاه یا کلینک های تخصصی می باشند؛
5. اشخاصی که صرافی دارند؛
6. صاحبین موسسات حسابداری، دفتر داری و حسابداری می باشند؛
7.  صاحبین فروشگاه های زنجیره ای؛
8.  افرادی که خدمات مالی ارائه می کنند، خدمات مدیریتی، مشاوره ای، انفورماتیک و طراحی سیستم دارند؛
9.  افرادی که موسسه های حمل و نقل زمینی، موتوری، دریایی و هوایی دارند؛
10.  سایر اشخاص و مشاغلی که که درآمد ابرازی آنها در اظهارنامه عملکرد دو سال قبل معادل 55 میلیارد ریال باشد.

تکالیف گروه اول چیست؟

1. نگهداری دفتر روزنامه و کل؛
2.  ارائه صورتحساب سود و زیان؛
3. ارائه ترازنامه به سازمان امور مالیاتی.

گروه دوم براساس حجم فعالیت شامل چه اشخاصی می باشد؟
تمامی صاحبین مشاغل که درآمد ابرازی آنها دو سال قبل یا آخرین درآمد مقطوع آنها بیش از 18 میلیارد ریال یا کمتر از مبلغ 55 میلیارد ریال باشد.

• گروه اول : بیشتر از 3 میلیارد ریال باشد؛
• گروه دوم: بیشتر از 10 میلیارد ریال تا 30 میلیارد ریال باشد؛
• گروه سوم: کمتر از 10 میلیارد تومان باشد.

تکالیف گروه دوم چیست؟

1.  نگهداری اسنادی که نشان دهنده درآمد فروش کالا یا ارائه خدمات و سایر درآمدها می باشد؛
2.  نگهداری اسناد خرید خدمات، کالا و دارایی و البته سایر اسناد هزینه؛
3.  تنظیم صورت هزینه، درآمد ماهیانه توسط گروه دوم؛
4.  تنظیم صورت درآمد و هزینه سالیانه توسط مودیان گروه دوم.

مشاغل گروه سوم

گروه سوم شامل اشخاصی می باشد که در گروه های اول و دوم نمی باشند. در پایان دی ماه هر سال ممکن است سازمان امور مالیاتی فهرست گروه اول را تغییر دهد و مشاغل جدیدی را به فهرست گروه اول اضافه نماید. اگر گروه مشاغل تغییر کند و به گروه اول اضافه شوند، از آن پس مشاغل موظف هستند تمامی وظایف گروه اول را انجام دهند.

تکالیف گروه سوم

1.  اسناد درآمد خودشان را نگهداری کنند؛
2.  اسناد خرید و دارایی ها یا هزینه را باید نگهداری کنند؛
3.  خلاصه درآمد و هزینه های سالیانه خود را نگهداری کنند.

نحوه استعلام مالیات اشخاص حقیقی

مودیان اشخاص حقیقی فارغ از گروه خود می توانند برای استعلام میزان مالیات خود از سایت my.tax.gov.ir
استفاده کنند. وقتی وارد این سایت می شوید هر آنچه مربوط به پرونده مالیاتی شما باشد، را می توانید مشاهده نمائید. در این سایت شما می توانید میزان مالیات و نحوه پرداخت آن را بررسی کنید، همچنین ممنوعیت خروج و …. را می توانید بررسی نمائید.

نحوه محاسبه مالیات اشخاص حقیقی

تعیین مالیات بی شک توسط سازمان امور مالیاتی انجام می شود. ولی مودیان ب دانستن درصد و نحوه تعیین مالیات و نحوه محاسبه آن به یک مبلغ نسبی مالیات خود آگاه شوند.
البته شما می توانید ماده 131 را به صورت کامل مطالعه نمائید تا این موضوع برای شما روشنتر شود. مالیات مشاغل به صورت پلکانی محاسبه می شود و از نرخ 15 درصد تا 25 درصد متغییر می باشد. محاسبه مالیات اشخاص حقیقی به صورت ذیل می باشد:
1) تا مبلغ 39600 هزار تومان برای اشخاص حقیقی معاف از مالیات می باشد؛
2) بعد از 39600 تا مبلغ 200 میلیون تومان شامل 15 درصد مالیاتی می باشد؛
3) از 200 میلیون تا 400 میلیون تومان شامل 20 درصد مالیات می شود؛
4) هر آنچه بالاتر این مبلغ باشد شامل 25 درصد مالیات می باشد.
مالیات به این روش توسط سازمان امور مالیاتی تعیین و تثبیت می شود.

هزینه های قابل قبول مشاغل

مسلما خیلی از مشاغل به دنبال روشهایی هستند که مالیات کمتری به سازمان امور مالیاتی پرداخت کنند و میزان مالیات خود را کمتر کنند. صاحبین مشاغل باید اسناد و مدارک مربوط به هزینه های خود را ثبت و ذخیره نمایند. اما هزینه هایی که از نظر سازمان امور مالیاتی مورد قبول می باشند کدام هستند:

1.  هزینه های مربوط به کارمندان و حقوق آنها؛
2.  میزان کرایه محل کار؛
3.  ملغ پرداخت شده بابت خرید محصول فروخته شده؛
4.  هزینه اجاره وسایل و ماشین الات موسسه؛
5. هزینه سوخت، برق، آب و مخابرات؛
6. هزینه های مربوط به تحقیقات، آزمایش ها و…؛
7.  هزینه های جبران خسارات؛
8. هزینه هایی که بابت بیم و حق امتیاز موسسه پرداخت می شود؛
9.  هزینه های ورزشی، فرهنگی و رفاهی و…

اشخاص حقوقی و مالیات آنها

تعیین مالیات اشخاص حقوقی مانند اشخاص حقیقی توسط سازمان امور مالیاتی انجام می شود.
بر طبق ماده 105 قانون مالیاتهای مستقیم نرخ مالیات اشخاص حقوقی معادل 25% می باشد.
اشخاص حقوقی دیگر معافیت اشخاص حقیقی را ندارند.
تبصره: اشخاص حقوقی که خارجی می باشند و موسساتی که خارج از ایران می باشند البته به استثناء مشمولین تبصره 5 ماده 109 و ماده 113 برای درآمد های زیر
1) اشخاصی که از سرمایه ایران بهره برداری می کنند.
2) فعالیت نماینده ها یا شعبه های آن ها، واگذاری امتیاز، انتقال دادن دانش فنی و ….

سخن آخر
مالیات و نحوه تعیین مالیات یک مبحث به شدت حساسی در حسابداری می باشد، بنابراین اگر شما صاحب کسب و کار هستید خیلی مهم می باشد که با این موارد آشنایی داشته باشید و از نحوه تعیین مالیات آگاه باشین.

در آخر از همه شما عزیزان کمال تشکر را دارم که تا اینجای مقاله همراه من بودید هر سوالی در زمینه حسابداری و مالیات دارین می توانید از آکادمی حسابداری و مالیاتی دکتر مژگان مدحج بپرسید. تا متخصصین ما در اسرع وقت پاسخ سوالات شما را بدهند.

گروه بندی مشاغل در سال 1403

بر اساس حجم فعالیت و نوع فعالیت کروه بندی انجام میشود. برای سال 1403 سازمان امور  مالیاتی(عملکرد 1402) را مبنای تقسیم بندی اشخاص حقیقی قرار داده است.

1. گروه اول مالیاتی: افرادی که آخرین درآمد قطعی شده یا آخرین درآمد ابرازی آن‌ها بیش از 30 میلیارد تومان باشد.

مثلا: مبنای گروه بندی سال 1402، مبلغ فروش و سایر درآمدهای مندرج در اظهارنامه عملکرد سال 1400 است.

2. گروه دوم مالیاتی: افراد دارای پروانه بهره‌برداری از کارخانه‌ها، تولیدی‌ها، معادن، هتل‌های سه ستاره و بیشتر، صرافی‌ها و بیمارستان‌ها، زایشگاه‌ها و کلینیک‌های تخصصی هستن.

این صاحبین مشاغل باید دارای پروانه بهره‌برداری از وزارتخانه‌ها یا مراجع ذیربط داشته باشند. برای اخذ پروانه بهره‌برداری، مدارکی مانند تصویر کپی کارت ملی مدیر عامل، مدارک شرکت (برای اشخاص حقوقی)، اسناد مالکیت زمین محل استقرار یا اجاره‌نامه، اعتبار جواز تأسیس، تصویر پایان کار ساختمانی، قرارداد خرید امتیازهای آب و برق، فاکتور خرید ماشین‌آلات و مواد اولیه، اطلاعات پرسنل کارخانه، و رسید پرداخت هزینه‌ها مورد نیاز است.

3. گروه سوم مالیاتی: سایر اشخاص حقیقی صاحبان مشاغل.

هر گروه، دارای تکالیف مالیاتی متفاوتی هست. ا

اظهارنامه عملکرد اشخاص حقیقی

به دو صورت اظهارنامه انفرادی و مشارکتی قابل تسلیم می‌باشد.

1. اظهارنامه انفرادی:
– برای کسانی که تنها مالک کسب‌وکار خود هستند و آن را به‌صورت انفرادی اداره می‌کنند.
– در این حالت، مودیان مالیاتی اطلاعات هویتی، واحد کسب‌وکار، حساب‌های بانکی، مجوزهای فعالیت و دیگر اطلاعات شخص حقیقی را در اظهارنامه مالیاتی انفرادی وارد می‌کنند.

2. اظهارنامه مشارکتی:
– برای صاحبان مشاغلی که مالکیت شراکتی دارند و به‌صورت شراکتی اداره می‌شوند.
– در این حالت، تنها یک اظهارنامه کافی است و نیازی به ارائه اظهارنامه انفرادی به تفکیک شرکاء نمی‌باشد.
– اطلاعات شرکاء در اظهارنامه مشارکتی از سامانه ثبت نام الکترونیکی بارگزاری می‌شود.

سوالات متداول

1) نحوه تعیین مالیات اشخاص حقوقی و حقیقی باهم متفاوت است؟

بله میزان مالیات و نحوه محسابه مالیات اشخاص حقوقی و حقیقی باهم متفاوت است.

2) اشخاص حقیقی از مالیات معاف هستند؟

همه افراد از مالیات معاف نیستند بلکه فقط شغلهای خاصی از مالیات معاف می باشند در بالا به صورت مصل به هر یک پرداخته ایم.

3) نرخ مالیات اشخاص حقوقی چقدر می باشد؟

نرخ مالیات اشخاص حقوقی معادل 25% می باشد که در مقاله بالا به تمامی ابعاد مالیات اشخاص حقوقی پرداخته ایم.

4) چگونه میتوان به مالیات مسلط شد؟

شما عزیزان میتوانید در دوره مالیات مرکز آموزشی ill شرکت کنید و مهارت فوق را به بهترین راه ممکن بدست بیاورید.