مالیات بر درآمد و تخفیفات مالیاتی چیست؟

مالیات درآمد اصلی دولت است، که نقش مهمی در درآمد دولت دارد. دولت برای کارآفرینان، کسب و کارها و کسانی که در زمینه ی اقتصادی فعالیت دارند، راه های معافیت مالیاتی ایجاد کرده است.آشنایی با قوانین و معافیت های مالیاتی برای فعالان اقتصادی حائز اهمیت است و باعث توسعه کشور میشود.

مالیات بر درآمد

مالیات بر درآمد یک نوع مالیات است که بر اساس میزان درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی تعیین می‌شود. این مالیات معمولا به صورت درصدی از درآمد قابل مالیات گیری می‌شود و با افزایش درآمد، نرخ مالیات هم افزایش می‌یابد.
مالیات بر درآمد مهم‌ترین منبع درآمدی برای اغلب دولت‌ها است، زیرا به آن‌ها امکان می‌دهد هزینه‌های عمومی، ایجاد برابری درآمدی و تعدیل تصمیم‌های مصرفی را پوشش دهند. برای مثال، بر اساس بودجه سال ۱۴۰۱، دولت ایران باید از محل مالیات بر درآمد حدود ۴۰۷ هزار میلیارد تومان درآمد داشته باشد.

انواع مالیات

مالیات نوعی هزینه اجتماعی است که افراد و موسسات برای بهره‌برداری از امکانات و منابع کشور پرداخت می‌کنند. مالیات در ایران به دو دسته مالیات‌های مستقیم و مالیات‌های غیرمستقیم تقسیم می‌شوند. مالیات‌های مستقیم براساس درآمد و دارایی محاسبه می‌شوند و مالیات‌های غیرمستقیم براساس مصرف و تجارت بین‌المللی اعمال می‌شوند.
مالیات مستقیم
مالیات های مستقیم شامل مالیات بر دارایی و مالیات بر درآمد هستند. مالیات بر دارایی شامل مالیات بر ارزش افزوده املاک، مالیات بر ارث و هدیه، مالیات بر سود سهام و مالیات بر خودروها است. مالیات بر درآمد شامل مالیات بر درآمد کشاورزی، مالیات بر درآمد حقوق، مالیات بر درآمد مشاغل، مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی و مالیات بر درآمد اتفاقی است.
مالیات غیر مستقیم
مالیات‌های غیرمستقیم شامل تعرفه، مالیات بر ارزش افزوده، مالیات بر مصرف خاص، مالیات بر قمار و مالیات بر بیمه است. تعرفه نوعی مالیات بر واردات و صادرات کالاها است. مالیات بر ارزش افزوده نوعی مالیات بر فروش کالاها و خدمات است. مالیات بر مصرف خاص نوعی مالیات بر کالاها و خدماتی است که مصرف آن‌ها مضر یا غیرضروری است. مالیات بر قمار نوعی مالیات بر درآمد حاصل از بازی‌های شانسی است. مالیات بر بیمه نوعی مالیات بر حق بیمه است.

تعریف معافیت های مالیاتی

معافیت مالیاتی به معنای خروج قانونی برخی از منابع درآمدی و سرمایه‌ای از شمول پرداخت مالیات است. این روشی است که دولت برای حمایت از برخی از فعالیت‌ها و افرادی که به دلایل مختلف نیاز به تسهیلات دارند، انجام می‌دهد. معافیت مالیاتی می‌تواند کلی یا جزئی باشد.
• معافیت مالیاتی کلی یعنی کل درآمد یا سرمایه از مالیات معاف می‌شود، برای مثال حقوق کارگران و کارمندان که کمتر از سقف معافیت مالیاتی باشد، معافیت مالیاتی کلی دارند؛
• معافیت مالیاتی جزئی یعنی بخشی از درآمد یا سرمایه از مالیات معاف می‌شود،برای مثال افرادی که در بخش‌های تعاونی فعالیت می‌کنند، تا حدود ۵۰ درصد از درآمدهایشان معافیت مالیاتی جزئی دارند.

اشخاص معاف از مالیات

اشخاص معاف از مالیات، افرادی هستند که برای درآمدهای خود نیازی به پرداخت مالیات ندارند. این اشخاص می‌توانند حقیقی یا حقوقی باشند و بسته به نوع فعالیت، محل استقرار، زمان تأسیس و سایر شرایط، مشمول معافیت مالیاتی می‌شوند.
برخی از اشخاص معاف از مالیات عبارتند از
• اشخاص حقوقی شاغل در بخش کشاورزی و دامپروری؛
• واحدهای تولیدی معدنی؛
• واحدهای تولیدی فناوری اطلاعات؛
• برخی از فعالیت‌های قرآنی؛
• تولید صنایع دستی؛
• مؤسسات خیریه؛
• انجمن‌ها و تشکل‌های غیردولتی؛
• برخی از فعالیت‌های اقتصادی در مناطق آزاد تجاری و صنعتی.

انواع معافیت مالیاتی

انواع معافیت مالیاتی در ایران بسته به نوع فعالیت، میزان درآمد، محل اقامت و سایر شرایط متفاوت است. برخی از موارد معافیت مالیاتی عبارتند از
• معافیت مالیات بر حقوق کارگران و کارمندان؛
• معافیت هزینه های درمان؛
• معافیت مالیات جوایز علمی و پژوهشی؛
• معافیت اختراع و اکتشاف؛
• معافیت سپرده های بانکی؛
• معافیت جهیزیه و مهریه؛
• معافیت فعالیت های کشاورزی؛
• معافیت حقوق افراد شاغل در مناطق کمتر توسعه یافته؛
• معافیت فعالیت های آموزشی؛
• معافیت فعالیت بخش های تعاونی؛
• معافیت بخش صادرات؛
• معافیت صنایع دستی؛
• معافیت فعالیت های تولیدی، معدنی و گردشگری؛
• معافیت سود حاصل از تامین مالی پروژه ها.

معافیت مالیاتی برای سرمایه گذاران مناطق کمتر توسعه یافته

به طور کلی، بر اساس قوانین و مقررات مختلف، واحدهای تولیدی، معدنی، خدماتی و گردشگری که در مناطق کمتر توسعه یافته فعالیت می‌کنند، به مدت ۱۰ سال از مالیات بر درآمد با نرخ صفر درصد معاف می‌شوند. این مناطق بر اساس شاخص توسعه کشور توسط سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور تعیین می‌شوند و در فهرست پیوست تصویب‌نامه شماره ۷۶۲۵۴/ت ۳۶۰۹۵هـ مورخ ۱۰/۰۴/۱۳۸۸ آمده‌اند.
همچنین، در صورتی که واحدهای تولیدی و معدنی در شهرک‌های صنعتی یا مناطق ویژه اقتصادی واقع شوند، مدت معافیت مالیاتی آنها از ۱۰ سال به ۱۲ یا ۱۳ سال افزایش می‌یابد.

قوانین معافیت مالیاتی برای اماکن زیارتی و مذهبی

بر اساس ماده ۱۳۹ قانون مالیات‌های مستقیم، درآمد مراکز آموزشی، تربیتی، ورزشی و اماکن نگهداری از معلولین ذهنی، موقوفات، نذورات، پذیره‌ها، کمک‌ها و هدایای دریافتی نقدی و غیرنقدی آستان‌ها، مساجد، حسینیه‌ها، تکایا و سایر بقاع متبرکه، از پرداخت مالیات معاف هستند.
بر اساس ماده ۱۳۲ قانون مالیات‌های مستقیم، درآمدهای خدماتی هتل‌ها و مراکز اقامتی گردشگری اشخاص حقوقی غیردولتی که از تاریخ ۱/۱/۱۳۹۵ برای آنها پروانه بهره‌برداری صادر شده است، از تاریخ شروع بهره‌برداری به مدت پنج سال و در مناطق کمترتوسعه‌یافته به مدت ۱۰ سال، با نرخ صفر مشمول مالیات است.
بر اساس ماده ۱۳۱ قانون مالیات‌های مستقیم، درآمدهای حاصل از فعالیت‌های مرتبط با امور مذهبی و فرهنگی، از جمله فروش کتاب‌ها، مجلات، روزنامه‌ها، نوارهای صوتی و تصویری، سی‌دی‌ها، دی‌وی‌دی‌ها و سایر محصولات فرهنگی و مذهبی، از پرداخت مالیات معاف هستند.
خیلی از شما همراهان عزیز ممنونم که من را تا پایان مقاله همراهی کردین.
میخواهم به مهم ترین سوالاتی که شما از آکادمی دکتر مژگان مدحج پرسیدید پاسخ دهم.
1. مالیات بر درآمد چیست؟
همانطور که در بالای مقاله بیان کردم مالیات بر درآمد یک نوع مالیات است که بر اساس میزان درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی تعیین می‌شود.
2. انواع مالیات را نام ببرید؟
مالیات در ایران به دو دسته تقسیم شده است، مالیات‌های مستقیم و مالیات‌های غیرمستقیم.
3. معافیت مالیاتی به چه معنا است؟
همانطور که در بالای مقاله هم برای شما توضیح دادم معافیت مالیاتی به معنای خروج قانونی برخی از منابع درآمدی و سرمایه‌ای از شمول پرداخت مالیات است. این روشی است که دولت برای حمایت از برخی از فعالیت‌ها و افرادی که به دلایل مختلف نیاز به تسهیلات دارند، انجام می‌دهد.
4. از معافیت های مالیاتی 5 مورد را نام ببرید؟
• معافیت مالیات بر حقوق کارگران و کارمندان؛
• معافیت هزینه های درمان؛
• معافیت مالیات جوایز علمی و پژوهشی؛
• معافیت اختراع و اکتشاف؛
• معافیت سپرده های بانکی.
5. معافیت مالیاتی برای سرمایه گذاران مناطق کمتر توسعه یافته چگونه است؟
بر اساس قوانین و مقررات مختلفی که وجود دارد، واحدهای تولیدی، معدنی، خدماتی و گردشگری که در مناطق کمتر توسعه یافته فعالیت می‌کنند، به مدت ۱۰ سال از مالیات بر درآمد با نرخ صفر درصد معاف می‌شوند.
6. اشخاص معاف از مالیات چه افرادی هستند؟
اشخاص معاف از مالیات افرادی هستند که برای درآمدهای خود نیازی به پرداخت مالیات ندارند.