امور مالیاتی شامل چه مواردی است؟

مالیات

مالیات یک مالی اجباری یا نوعی خراج است که توسط یک سازمان دولتی به منظور تأمین هزینه‌ های مختلف عمومی یا هزینه‌ های دولت ، به مالیات دهنده (یک شخص حقیقی یا شخص حقوقی) تحمیل می ‌شود عدم موفقیت در پرداخت، فرار یا مقاومت در برابر پرداخت مالیات، می ‌تواند طبق قانون مجازات در پی داشته باشد. مالیات ‌ها از مالیات ‌های مستقیم یا غیرمستقیم تشکیل شده‌ اند و ممکن است به صورت پول یا معادل کار آن پرداخت شود.
امور مالیاتی براساس پایه مالیاتی، نرخ مالیاتی، تأثیر اقتصادی و هدف هزینه کردن مالیات، دسته ‌بندی می ‌شوند. برخی از انواع مالیات عبارتند از: مالیات بر درآمد، مالیات بر ارزش افزوده، مالیات بر املاک، مالیات بر سود شرکت ‌ها، مالیات بر ارث و هدیه، مالیات بر صادرات و واردات و مالیات بر مصرف.
امور مالیاتی در ایران توسط سازمان امور مالیاتی کشور (INTA) جمع ‌آوری و مدیریت می ‌شود. سیاست مالی دولت ایران بر اساس قانون برنامه پنج ‌ساله توسعه و قانون بودجه سالانه تعیین می‌ شود.

انواع مالیات مستقیم

مالیات مستقیم یک نوع از مالیات است که بر اساس دارایی یا درآمد یک شخص تعیین و به‌ طور مستقیم از آن کسر می ‌شود. انواع مالیات مستقیم در ایران عبارت ‌اند از
• مالیات بر دارایی: شامل مالیات بر ارث، مالیات بر تمبر، مالیات بر اراضی بایر، مالیات سالانه املاک و مالیات مستغلات مسکونی خالی از سکنه؛
• مالیات بر درآمد: شامل مالیات بر درآمد املاک، مالیات بر درآمد حقوق، مالیات بر درآمد مشاغل، مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی و مالیات بر درآمد اتفاقی.

مالیات دارایی

امور مالیاتی دارایی یک نوع مالیات مستقیم است که بر اساس ارزش دارایی ‌ها و ثروت مالی افراد و شرکت ‌ها اجرا می‌ شود. این مالیات می‌ تواند شامل املاک و مستغلات، سهام و اوراق بهادار، سپرده ‌های بانکی و دارایی ‌های مالی دیگر باشد. نرخ‌ ها و معافیت ‌های مالیات بر دارایی در کشورهای مختلف متفاوت است و بر اساس قوانین و سیاست‌ های دولت ‌ها تعیین می ‌شود.
در ایران، قانون مالیات بر دارایی در سال ۱۳۶۶ تصویب شد و پنج گروه دارایی را شامل می‌ شود: سپرده‌ های بانکی افراد فوت شده که در اسم وارثین ثبت شده‌ اند، حق امتیازها و دارایی ‌هایی که از آن‌ ها بهره ‌برداری دارند، اوراق مشارکتی و سهام ‌های بورسی و غیربورسی، موجودی حساب‌ های موسسات اعتباری و مالی، و املاک و مستغلات.

انواع مالیات غیر مستقیم

مالیات غیر مستقیم، نوعی مالیات است که به صورت خودکار به قیمت کالاها و خدمات اضافه می ‌شود و توسط مصرف کننده نهایی پرداخت می ‌شود. انواع مالیات غیر مستقیم در ایران عبارتند از
• مالیات بر ارزش افزوده: که بر اساس ارزش افزوده هر محصول یا خدمت محاسبه می‌ شود و در نهایت به قیمت نهایی محصول یا خدمت افزوده می ‌شود. نرخ این مالیات در سه سطح ۴، ۸ و ۲۰ درصدی در نظر گرفته شده است؛
• مالیات بر درآمد: که بر مبلغ دریافتی از کارفرما توسط کارگر محاسبه می ‌شود. نرخ این مالیات از ۷ تا ۳۵ درصد متغیر است و با افزایش درآمد، نرخ مالیات بر درآمد نیز افزایش می‌یابد؛
• مالیات بر مال: که بر ارزش خالص مالکیت املاک و مستغلات شهری و روستایی محاسبه می‌ شود. نرخ این مالیات به صورت سطحی در نظر گرفته شده و به ازای هر متر مربع از زمین یا هر متر مربع از ساختمان، مبلغی مشخص محاسبه می ‌شود؛
• مالیات بر مواد معدنی: که بر ارزش مواد معدنی استخراج شده از معادن کشور محاسبه می ‌شود. نرخ این مالیات بر اساس نوع معدن و حجم استخراج مشخص می ‌شود؛
• مالیات بر برخی کالاهای وارداتی: که برخی کالاهای وارداتی در سطح گمرک، مالیات خاص خود را دارند که باید پرداخت شود.

نرخ مالیاتی

نرخ مالیاتی میزان مالیاتی است که بر اساس درآمد یا دارایی یک شخص یا شرکت محاسبه می ‌شود. نرخ مالیاتی ممکن است ثابت یا پلکانی باشد. در نرخ مالیاتی ثابت، همه مالیات دهندگان یک درصد یکسان از درآمد خود را به عنوان مالیات پرداخت میکنند. در نرخ مالیاتی پلکانی، درصد مالیات با افزایش درآمد افزایش می ‌یابد. برای مثال، در ایران نرخ مالیاتی پلکانی برای اشخاص حقیقی بین ۱۵ تا ۳۵ درصد و برای اشخاص حقوقی ۲۵ درصد است.

منظور از معافیت های مالیاتی

معافیت امور مالیاتی به معنای تخفیف یا حذف بخشی یا کل مالیات یک شخص یا شرکت است که به دلایل خاصی از پرداخت مالیات معاف می ‌شود. معافیت مالیاتی می ‌تواند به صورت دائمی یا موقتی باشد و هدف آن کمک به توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور است. برای مثال، شرکت ‌های دانش ‌بنیان، استارتاپ ‌ها، سازمان‌ های خیریه، کارگران و معلولین از برخی از معافیت‌ های مالیاتی برخوردار هستند.

هزینه های قابل قبول مالیاتی

هزینه‌ های قابل قبول مالیاتی، هزینه‌ هایی هستند که در حدود متعارف، متکی به مدارک، و مربوط به تحصیل درآمد مؤسسه در دوره مالی مربوط باشند. این هزینه‌ ها از درآمد مشمول مالیات کسر می ‌شوند و باعث کاهش مالیات پرداختی می‌ شوند.
قانون مالیات‌ های مستقیم در ماده ‌های 147 و 148 لیستی از هزینه ‌های قابل قبول مالیاتی را ارائه کرده است. برخی از این هزینه‌ ها عبارتند از
• حقوق و مزایای پرسنل؛
• حق الامتیاز و حقوق و عوارض و مالیات ‌های پرداختی به شهرداری ‌ها و وزارتخانه ‌ها و مؤسسات دولتی؛
• سود و کارمزد و جرایم بانکی؛
• ذخیره مربوط به خدمات پس از فروش یا گارانتی؛
• هزینه خسارت وارده؛
• هزینه مأموریت؛
• پاداش هیئت مدیره؛
• هزینه تبلیغات؛
• هزینه تحقیقاتی؛
• استهلاک؛
• و …. .

وظیفه های مودیان مالیاتی

مودیان مالیاتی افرادی هستند که باید اظهارنامه‌ های مربوط به قانون مالیات‌ های مستقیم را در زمان مقرر تسلیم نمایند و دفاتر، اسناد، مدارک و سوابق مالی خود را در اختیار ماموران مالیاتی و هیئت ‌های بازرسی قرار دهند. این افراد باید در سامانه مودیان مالیاتی ثبت نام کنند و صورتحساب‌ های الکترونیکی خود را از طریق این سامانه ارسال نمایند. در صورت عدم انجام این تکالیف، مودیان مالیاتی ممکن است مورد جریمه و محرومیت از معافیت‌ های مالیاتی قرار گیرند.
از شما همراهان عزیز ممنونم که من را تا اینجای مقاله همراهی کردین.
میخواهم به مهم ترین سوالاتی که شما عزیزان از آکادمی دکتر مژگان مدحج پرسیدین پاسخ دهم.
1. امور مالیاتی بر چه اساسی دسته بندی میشود؟
همانطور که در بالای مقاله توضیح دادم امور مالیاتی براساس پایه مالیاتی، نرخ مالیاتی، تأثیر اقتصادی و هدف هزینه کردن مالیات، دسته ‌بندی می ‌شوند.
2. چند نوع از مالیات ها را نام ببرید؟
مالیات بر درآمد، مالیات بر ارزش افزوده، مالیات بر املاک، مالیات بر سود شرکت ‌ها، مالیات بر ارث و هدیه، مالیات بر صادرات و واردات و مالیات بر مصرف.
3. منظور از معافیت های مالیاتی چیست؟
همانطور که در بالای مقاله گفتم معافیت امور مالیاتی به معنای تخفیف یا حذف بخشی یا کل مالیات یک شخص یا شرکت است که به دلایل خاصی از پرداخت مالیات معاف میشود.