حسابداری تجارت بین المللی شاخه‌ای از حسابداری است که به بررسی و گزارش عملکرد مالی و اقتصادی شرکت‌ها و سازمان‌هایی که در بازارهای جهانی فعالیت می‌کنند می‌پردازد. حسابداری تجارت بین المللی شامل موضوعاتی مانند تبدیل ارز، تطبیق استانداردهای حسابداری بین‌المللی، مالیات بین‌المللی، حسابداری شرکت‌های چندملیتی و حسابداری بخش عمومی بین‌المللی است.
حسابداری بین المللی، شاخه‌ای از حسابداری است که به توسعه و اجرای استانداردها، روش‌ها و مفاهیم حسابداری برای استفاده در معاملات و گزارش‌های مالی در سطح جهانی می‌پردازد. حسابداری بین المللی به حسابداران کمک می‌کند تا صورت‌های مالی شرکت‌ها و سازمان‌هایی که در بازارهای مختلف فعالیت می‌کنند را تحلیل، مقایسه و تفسیر کنند. حسابداری بین المللی همچنین به بررسی تأثیر فرهنگ، قانون، سیاست و اقتصاد کشورهای مختلف بر روی عملکرد مالی و حسابداری می‌پردازد.
برای یادگیری و کسب مدرک حسابداری بین المللی، متقاضیان باید دوره‌های آموزشی معتبر را بگذرانند و در آزمون‌های مربوطه شرکت کنند. برخی از مدارک بین المللی حسابداری عبارتند از
• CPA یا حسابدار عمومی رسمی: این مدرک یکی از بالاترین و معتبرترین مدارک حسابداری در دنیا است و به حسابداران اجازه می‌دهد که به‌عنوان یک حسابدار حرفه‌ای وارد بازار کار شوند. برای دریافت این مدرک، متقاضیان باید دارای مدرک لیسانس در امور مالی، تجاری یا حسابداری باشند و در یک آزمون چهار مرحله‌ای قبول شوند؛
• CMA یا حسابدار مدیریت رسمی: این مدرک برای کسانی مناسب است که قصد دارند در زمینه مدیریت مالی، بودجه‌بندی، تحلیل و برنامه‌ریزی فعالیت کنند. برای دریافت این مدرک، متقاضیان باید دارای مدرک لیسانس و دو سال سابقه کار مرتبط باشند و در یک آزمون دو مرحله‌ای قبول شوند؛
• ACCA یا حسابدار حرفه‌ای معتمد: این مدرک برای کسانی مناسب است که قصد دارند در زمینه حسابداری، حسابرسی، مالیات، حقوق و مدیریت ریسک فعالیت کنند. برای دریافت این مدرک، متقاضیان باید دارای مدرک دیپلم یا بالاتر باشند و در ۱۴ آزمون مختلف قبول شوند.
حسابداری تجارت بین‌المللی در زمینه‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد مانند
• تجارت خارجی: حسابداری تجارت بین‌المللی به تجار و شرکت‌های تجاری کمک می‌کند تا معاملات خود را با کشورهای دیگر به درستی ثبت، ارزیابی و گزارش کنند. برای مثال، حسابداری تجارت بین‌المللی به تعیین نرخ ارز، تبدیل ارز، شناسایی و کنترل ریسک ارزی، محاسبه هزینه‌های گمرکی و مالیاتی و انتخاب شیوه‌های پرداخت مناسب کمک می‌کند؛
• سرمایه‌گذاری خارجی: حسابداری تجارت بین‌المللی به سرمایه‌گذاران و شرکت‌هایی که در کشورهای دیگر فعالیت می‌کنند یا قصد دارند فعالیت کنند، کمک می‌کند تا عملکرد مالی و اقتصادی خود را اندازه‌گیری، تحلیل و گزارش کنند. برای مثال، حسابداری تجارت بین‌المللی به تعیین سود و زیان از سرمایه‌گذاری خارجی، تبدیل حساب‌های مالی به ارز محلی یا ارز گزارشگری، انطباق با استانداردهای حسابداری بین‌المللی و مقررات مالیاتی و حقوقی کشورهای میزبان و مبدا کمک می‌کند؛
• سازمان‌های بین‌المللی: حسابداری تجارت بین‌المللی به سازمان‌های بین‌المللی که در زمینه‌های مختلف مانند توسعه، همکاری، تجارت، مالی، انسان‌دوستانه و غیره فعالیت می‌کنند، کمک می‌کند تا منابع مالی خود را به صورت شفاف و موثر مدیریت، تخصیص و گزارش کنند. برای مثال، حسابداری تجارت بین‌المللی به تهیه بودجه، حسابرسی، ارزیابی پروژه‌ها، ارائه گزارش‌های مالی و عملکردی به کشورهای عضو و سایر ذینفعان، انطباق با استانداردهای حسابداری و مالی بین‌المللی و رعایت اصول اخلاقی و حسابداری مسئولانه کمک می‌کند.
استانداردهایی که برای حسابداری تجارت بین‌المللی وجود دارند، عبارتند از
• استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی (IFRS) که توسط بنیاد IFRS و هیئت استانداردهای حسابداری بین‌المللی (IASB) تصویب و ابلاغ می‌شوند. این استانداردها به شرکت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی کمک می‌کنند تا صورت‌های مالی خود را با یک زبان مشترک، با کیفیت بالا، قابل فهم و قابل مقایسه در سراسر جهان ارائه کنند؛
• استانداردهای حسابداری ملی که توسط هر کشور بر اساس قوانین، مقررات، رویه‌ها و نیازهای خود تعیین و اجرا می‌شوند. این استانداردها ممکن است با استانداردهای بین‌المللی تفاوت‌هایی داشته باشند و نیاز به همگرایی و تطبیق با آن‌ها داشته باشند.
معاملات پولی بین‌المللی به معنی خرید و فروش ارز‌های مختلف در بازارهای مالی جهانی است. این معاملات می‌توانند به منظور تجارت خارجی، سرمایه‌گذاری خارجی، حفاظت از ارزش دارایی‌ها، سودآوری از نوسانات نرخ ارز یا سایر اهداف انجام شوند.
برای انجام معاملات پولی بین المللی، نیاز به یک سامانه پرداخت بین‌المللی است که روش های انتقال پول بین کشورها و نهادهای بین‌المللی را فراهم کند. این سامانه باید اعتماد، نقد شوندگی، امنیت و کارآمدی را تضمین کند.
سامانه‌های پرداخت بین‌المللی می‌توانند به دو دسته تقسیم شوند
• سامانه‌های پرداخت ارزی: سامانه‌های پرداخت ارزی از طریق بانک‌ها و موسسات مالی انجام می‌شوند و شامل روش‌هایی مانند حساب باز، برات، اعتبار اسنادی، چک، حواله و واریز بانکی هستند؛
• سامانه‌های پرداخت الکترونیکی: سامانه‌های پرداخت الکترونیکی از طریق شبکه‌های ارتباطی و فناوری اطلاعات انجام می‌شوند و شامل روش‌هایی مانند کارت‌های اعتباری، کارت‌های بدهی، کارت‌های هدیه، کارت‌های از پیش پرداخت شده، کیف پول الکترونیکی، پرداخت موبایلی، پرداخت آنلاین و پرداخت رمزارزی هستند.
نرخ ارز نشان‌دهنده ارزش یک ارز در مقابل ارز دیگر است. نرخ ارز توسط عوامل مختلفی تحت تاثیر قرار می‌گیرد، مانند
• نرخ تورم: نرخ تورم نشان‌دهنده افزایش قیمت کالاها و خدمات در یک کشور است. نرخ تورم بالا باعث کاهش ارزش ارز آن کشور می‌شود، زیرا قدرت خرید آن کاهش می‌یابد. نرخ تورم پایین باعث افزایش ارزش ارز آن کشور می‌شود، زیرا قدرت خرید آن افزایش می‌یابد؛
• نرخ بهره: نرخ بهره نشان دهنده سودی است که بانک ها و موسسات مالی به وام گیرندگان و وام دهندگان پرداخت می‌کنند. نرخ بهره بالا باعث افزایش ارزش ارز یک کشور می‌شود، زیرا سرمایه گذاران خارجی را جذب می‌کند که به دنبال سود بیشتر هستند. نرخ بهره پایین باعث کاهش ارزش ارز یک کشور می‌شود، زیرا سرمایه گذاران خارجی را دفع می‌کند که به دنبال سود بیشتر هستند؛
• مبادلات خارجی: مبادلات خارجی نشان‌دهنده جریان ارزها بین کشورها است. مبادلات خارجی مثبت باعث افزایش ارزش ارز یک کشور می‌شود، زیرا نشان‌دهنده درآمد بیشتر از صادرات نسبت به هزینه‌های واردات است. مبادلات خارجی منفی باعث کاهش ارزش ارز یک کشور می‌شود، زیرا نشان‌دهنده هزینه‌های بیشتر از واردات نسبت به درآمد صادرات است؛
• بدهی دولت: بدهی دولت نشان‌دهنده مقدار پولی است که دولت برای پرداخت هزینه‌های خود از بانک‌ها و سازمان‌های بین‌المللی قرض گرفته است. بدهی دولت بالا باعث کاهش ارزش ارز یک کشور می‌شود، زیرا نشان‌دهنده عدم توانایی دولت برای پرداخت وام‌های خود است. بدهی دولت پایین باعث افزایش ارزش ارز یک کشور می‌شود، زیرا نشان‌دهنده توانایی دولت برای پرداخت وام‌های خود است؛
• شاخص نسبت قیمت کالاهای صادراتی به وارداتی: شاخص نسبت قیمت کالاهای صادراتی به وارداتی نشان‌دهنده نسبت قیمت کالاهایی است که یک کشور صادر می‌کند به قیمت کالاهایی که وارد می‌کند. شاخص بالا باعث افزایش ارزش ارز یک کشور می‌شود، زیرا نشان‌دهنده تقاضای بیشتر برای کالاهای صادراتی آن کشور است. شاخص پایین باعث کاهش ارزش ارز یک کشور می‌شود، زیرا نشان‌دهنده تقاضای کمتر برای کالاهای صادراتی آن کشور است؛
• ثبات سیاسی و عملکرد اقتصادی: ثبات سیاسی و عملکرد اقتصادی نشان‌دهنده وضعیت سیاسی و اقتصادی یک کشور است. ثبات سیاسی و عملکرد اقتصادی بالا باعث افزایش ارزش ارز یک کشور می‌شود، زیرا نشان‌دهنده اعتماد سرمایه‌گذاران خارجی به آن کشور است. ثبات سیاسی و عملکرد اقتصادی پایین باعث کاهش ارزش ارز یک کشور می‌شود، زیرا نشان‌دهنده عدم اعتماد سرمایه‌گذاران خارجی به آن کشور است؛
• رکود اقتصادی: رکود اقتصادی نشان‌دهنده کاهش تولید و رشد اقتصادی یک کشور است. رکود اقتصادی باعث کاهش ارزش ارز یک کشور می‌شود، زیرا نشان‌دهنده کاهش تقاضا برای کالاها و خدمات آن کشور است. رکود اقتصادی می‌تواند به دلیل عوامل داخلی یا خارجی ایجاد شود؛
• سفته بازی: سفته بازی نشان‌دهنده خرید و فروش ارزها به منظور کسب سود از نوسانات نرخ ارز است. سفته‌بازی می‌تواند بر روی نرخ ارز تاثیر مثبت یا منفی داشته باشد، بسته به جهت و حجم معاملات. سفته‌بازی می‌تواند به دلیل عوامل روانی یا تحلیلی انجام شود.
خیلی از شما همراهان عزیز ممنونم که من را تا پایان مقاله همراهی کردین.
میخواهم به مهم ترین سوالاتی که شما از آکادمی دکتر مژگان مدحج پرسیدید پاسخ دهم.
1. حسابداری بین المللی چیست؟
همینطور که در بالای مقاله براتون توضیح دادم، حسابداری بین المللی شاخه‌ای از حسابداری است که به توسعه و اجرای استانداردها، روش‌ها و مفاهیم حسابداری برای استفاده در معاملات و گزارش‌های مالی در سطح جهانی می‌پردازد.
2. مدارک بین المللی حسابداری را نام ببرید؟
• CPA یا حسابدار عمومی رسمی؛
• CMA یا حسابدار مدیریت رسمی؛
• ACCA یا حسابدار حرفه‌ای معتمد.
3. انواع مختلف زمینه ها در حسابداری تجارت بین المللی را نام ببرید؟
• تجارت خارجی؛
• سرمایه‌گذاری خارجی؛
• سازمان‌های بین‌المللی.
