حسابداری بیمه، آن بخشی از علم حسابداری است که به ثبت درآمدها و هزینه های مربوط به شرکت های بیمه می پردازد. حسابداری بیمه به شرکت های بیمه کمک می کند تا ارزش دارایی ها و تعهدات خود را محاسبه کنند، خسارت های وارده به بیمه گذاران را جبران کنند، صورت های مالی خود را ارائه دهند و با قوانین و مقررات مربوط به بیمه سازگار باشند. حسابداری بیمه بسته به نوع بیمه نامه، مورد بیمه، نحوه پرداخت حق بیمه و سایر عوامل متفاوت است.
حق بیمه مبلغی است که برای استفاده از مزایای بیمه تامین اجتماعی به سازمان پرداخت می شود. این مبلغ ۳۰ درصد از حقوق هر فرد است که ۲۳ درصد آن را کارفرما و ۷ درصد آن را کارگر پرداخت می کند. حق بیمه شامل مواردی مانند حقوق، مزد، مزایای مستمر، کار اضافه و نوبت کاری می شود. حق بیمه به کارگران مزایایی مانند بیمه درمان، بازنشستگی، بیمه بیکاری، مرخصی بیماری و مادری و کمک هزینه مرگ و میر را می دهد.
حسابداری بیمه شاخه ای از حسابداری است که به ثبت و گزارش تراکنش های مالی شرکت ها و نمایندگان بیمه می پردازد. برخی از هزینه های مهم در حسابداری بیمه عبارت اند از
ک هزینه بیمه: مبلغی که بیمه گذار بابت خرید بیمه نامه به شرکت بیمه پرداخت می کند؛
• هزینه صدور: تمامی هزینه های مرتبط با صدور بیمه نامه مانند تبلیغات، بازاریابی، کارمزد و غیره؛
• هزینه بیمه اضافی: مبلغی که بیمه گر بابت قبول ریسک یا خطر اضافی و یا تمدید بیمه نامه با سرمایه بیشتر، از بیمه گذار دریافت می کند؛
• هزینه بیمه برگشتی: قسمتی از حق بیمه که به دلیل فسخ بیمه نامه یا کاهش خطر و یا کاهش سرمایه، به بیمه گذار برگشت داده می شود؛
• هزینه بیمه مازاد: مبلغی که به علت موقعیت ویژه بیمه گذار، بیشتر از میانگین رشته بیمه مربوط، حق بیمه دریافت می شود؛
• هزینه خسارت: مبالغی که بیمه گر در پی وقوع خسارت می باید پرداخت کند و یا وجوهی که به موجب شرایط قرارداد بیمه پس از وقوع حادثه برای بیمه شده می پردازد؛
• هزینه های بیمه ای (عملیاتی): مجموع یا تفاضل هزینه خسارت سهم نگهداری و هزینه (درآمد) کارمزد و کارمزد منافع سهم نگهداری به علاوه خالص سایر هزینه های بیمه ای؛
• هزینه های کارشناسی بیمه: هزینه هایی که شرکت بیمه جهت ارزیابی مورد بیمه قبل از صدور بیمه نامه و همچنین پس از خسارت متحمل می شود.
حسابداری بیمه تامین اجتماعی عبارت است از رسیدگی به اسناد حسابداری کارفرمایان و دفاتر قانونی شرکت هایی که تحت پوشش تامین اجتماعی هستند و کد کارگاهی دارند. این رسیدگی توسط موسسه حسابرسی بیمه تامین اجتماعی انجام می شود. هدف از این حسابداری اطمینان از رعایت حقوق بیمه‌ای کارکنان و اجرای قانون تامین اجتماعی است.
برای انجام این حسابداری، کارفرمایان باید مدارک مالی مربوط به حقوق و مزایای کارکنان خود را به سازمان تامین اجتماعی ارسال و حق بیمه را پرداخت کنند. میزان حق بیمه بر اساس ماده ۲۸ قانون تامین اجتماعی ۳۰ درصد مزد یا حقوق است که ۷ درصد آن بر عهده بیمه شده، ۲۰ درصد بر عهده کارفرما و ۳ درصد بر عهده دولت است.
حسابداری بیمه های ایران بر اساس استاندارد حسابداری شماره 28 فعالیت های بیمه عمومی انجام می شود. این استاندارد روش های حسابداری برای حق بیمه، خسارت و مخارج تحصیل بیمه های عمومی مستقیم و اتکایی و همچنین افشای اطلاعات این نوع فعالیت ها در صورت های مالی شرکت ها و مؤسسات بیمه را تجویز می کند.
بیمه های کوثر یکی از شرکت های بیمه ای است که در ایران فعالیت می کند و انواع بیمه های عمر، مسئولیت، مهندسی، حوادث انفرادی، درمان و آتش سوزی را ارائه می دهد. حسابداری بیمه های کوثر بر اساس استاندارد حسابداری شماره 28 انجام می شود که به حسابداری بیمه های عمومی می پردازد.
حسابداری بیمه های کوثر شامل ثبت درآمدها و هزینه های مربوط به حق بیمه، خسارت، مخارج تحصیل بیمه، هزینه های عملیاتی، هزینه های صدور، هزینه های بیمه برگشتی و هزینه های کارشناسی بیمه می شود. برای مثال، زمانی که یک بیمه گذار یک بیمه نامه عمر میخرد، حق بیمه را به شرکت بیمه پرداخت می کند و این مبلغ به عنوان درآمد بیمه در حسابداری ثبت می شود. همچنین زمانی که یک بیمه گذار یا شخص ذی نفع خسارت می خواهد، شرکت بیمه مبلغ خسارت را به وی پرداخت می کند و این مبلغ به عنوان هزینه خسارت در حسابداری ثبت می شود.
برای انجام حسابداری بیمه های کوثر، می توان از نرم افزارهای حسابداری تخصصی استفاده کرد که قابلیت ثبت و گزارش گیری از اطلاعات بیمه ای را دارند. یکی از این نرم افزارها نرم افزار حسابداری کوثر حساب است که برای حسابداری کتابفروشی، لوازم تحریر، پیمانکاری و بیمه طراحی شده است. این نرم افزار امکاناتی مانند ثبت اطلاعات کتاب ها، کالاها، اشخاص، بیمه نامه ها، فاکتورها، سندهای بدهکار/بستانکار، دریافت و پرداخت غیر نقدی، کار با بارکدخوان، تولید و چاپ بارکد، گزارش گیری از موجودی، فروش، خرید، سود و زیان و … را دارد.
حسابرسی بیمه تامین اجتماعی یک فرآیند اداری است که توسط سازمان تامین اجتماعی انجام می شود. هدف از این حسابرسی این است که مطمئن شود کارفرمایان حقوق بیمه ای کارکنان خود را پرداخت کرده اند. در این حسابرسی، اسناد و مدارک مربوط به حساب های هزینه ای کارگاه ها بررسی می شوند. این حسابرسی معمولاً در دوره های چند ساله انجام می گیرد و در صورت مشاهده تخلف، جریمه و مجازات قانونی در نظر گرفته شده است.
برای ثبت حسابداری بیمه، لازم است که حساب های مربوطه را در دفاتر یا نرم افزارهای حسابداری تعریف کنید. این حساب ها عبارتند از
• حساب بیمه آورده: این حساب در گروه بستانکاران قرار می گیرد و مبلغ حق بیمه را نشان می دهد؛
• حساب مالیات بر ارزش افزوده: این حساب در گروه بدهکاران قرار می گیرد و مبلغ مالیات بر ارزش افزوده را نشان می دهد. معمولا مالیات بر ارزش افزوده برای بیمه 9 درصد است؛
• حساب هزینه بیمه: این حساب در گروه هزینه ها قرار می گیرد و مبلغ هزینه بیمه را نشان می دهد. هزینه بیمه شامل هزینه صدور، هزینه بیمه اضافی، هزینه بیمه برگشتی، هزینه بیمه مازاد و هزینه های کارشناسی بیمه است؛
• حساب هزینه های بیمه ای (عملیاتی): این حساب در گروه هزینه ها قرار می گیرد و مبلغ هزینه های بیمه ای را نشان می دهد. هزینه های بیمه ای شامل مجموع یا تفاضل هزینه خسارت سهم نگهداری و هزینه (درآمد) کارمزد و کارمزد منافع سهم نگهداری به علاوه خالص سایر هزینه های بیمه ای است.
برای ثبت اسناد حسابداری بیمه، می توانید از یکی از روش های زیر استفاده کنید
• روش پیش پرداخت: در این روش، زمانی که بیمه‌گذار حق بیمه را به بیمه گر پرداخت می کند، سند حسابداری زیر صادر می شود؛
بدهکار بستانکار توضیحات
بیمه آورده بانک پرداخت حق بیمه
مالیات بر ارزش افزوده بیمه آورده تفکیک مالیات بر ارزش افزوده
سپس در انتهای دوره مالی، برای تعدیل حساب بیمه آورده، سند حسابداری زیر صادر می شود
بدهکار بستانکار توضیحات
هزینه بیمه بیمه آورده تعدیل حساب بیمه آورده
• روش هزینه: در این روش، زمانی که بیمه گذار حق بیمه را به بیمه گر پرداخت می کند، سند حسابداری زیر صادر می شود؛
بدهکار بستانکار توضیحات
هزینه بیمه بانک پرداخت حق بیمه
مالیات بر ارزش افزوده هزینه بیمه تفکیک مالیات بر ارزش افزوده
سپس در انتهای دوره مالی، برای تعدیل حساب هزینه بیمه، سند حسابداری زیر صادر می شود
بدهکار بستانکار توضیحات
هزینه بیمه هزینه‌های بیمه‌ای (عملیاتی) تعدیل حساب هزینه بیمه
بیمه بیکاری یکی از خدماتی است که توسط سازمان تأمین اجتماعی به بیمه شدگانی که به دلایل غیرارادی از کار خود بیکار شده اند، ارائه می شود. برای دریافت بیمه بیکاری، باید شرایط زیر را داشته باشید
• حداقل ۱۲ ماه سابقه بیمه در ۳۰ ماه گذشته؛
• عدم دریافت حقوق، مزایا، بازنشستگی، مستمری یا هرگونه درآمد قانونی؛
• عدم داشتن فعالیت اقتصادی یا اشتغال به کار؛
• تمایل و توانایی برای اشتغال به کار مناسب؛
• ثبت نام در سامانه بیمه بیکاری و ارائه مدارک لازم.
مقدار بیمه بیکاری بر اساس متوسط حقوق سه ماه آخر قبل از بیکاری محاسبه می شود. حداکثر مدت دریافت بیمه بیکاری ۱۲ ماه است.
از شما همراهان عزیز ممنونم که من را تا اینجای مقاله همراهی کردین.
میخواهم به مهم ترین سوالاتی که شما عزیزان از آکادمی دکتر مژگان مدحج پرسیدین پاسخ دهم.
1. حسابداری بیمه چیست؟
همانطور که در بالای مقاله توضیح دادم، حسابداری بیمه آن بخشی از علم حسابداری است که به ثبت درآمدها و هزینه های مربوط به شرکت های بیمه می پردازد.
2. هزینه های مهم در حسابداری بیمه را نام ببرید؟
• هزینه بیمه؛
• هزینه صدور؛
• هزینه بیمه اضافی؛
• هزینه بیمه برگشتی؛
• هزینه بیمه مازاد؛
• هزینه خسارت؛
• هزینه های بیمه ای (عملیاتی)؛
• هزینه های کارشناسی بیمه.
3. هدف ازحسابرسی بیمه تامین اجتماعی چیست؟
هدف از این حسابرسی این است که مطمئن شود کارفرمایان حقوق بیمه ای کارکنان خود را پرداخت کرده اند. در این حسابرسی، اسناد و مدارک مربوط به حساب های هزینه ای کارگاه ها بررسی می شوند.
2 پاسخ
حسابدتری بیمه تامین اجتماعی به چه افرادی تعلق میگیره؟
حسابداری بیمه تامین اجتماعی به موارد زیر تعلق می‌گیرد:
حقوق و دستمزد و مزایای قانونی کارگران: حسابداری بیمه تامین اجتماعی شامل ثبت درآمدها و هزینه‌های مرتبط با حقوق و دستمزد کارگران در شرکت‌ها، کارگاه‌ها و سایر موسسات است.
پیمانکاران و قراردادهای پیمانکاری: همچنین، حسابداری بیمه تامین اجتماعی شامل ثبت هزینه‌های مرتبط با پیمانکاران برای اجرای قراردادهای پیمانکاری موضوع ماده 38 قانون تأمین اجتماعی نیز میشود.
حق‌الزحمه به افراد حقیقی و حقوقی دیگر: هزینه‌های پرداخت شده به افراد حقیقی و حقوقی دیگر نیز در حسابداری بیمه تامین اجتماعی ثبت میشود.
به‌طور کلی، حسابداری بیمه تامین اجتماعی به ثبت درآمدها و هزینه‌های مرتبط با بیمه‌گران و بیمه‌گذاران می‌پردازد.