دارایی های ثابت به املاک، تجهیزات، دستگاه ها و هر دارایی قابل لمسی گفته می شود که یک واحد اقتصادی از آن برخوردار است و می تواند از آن به عنوان راهی برای کسب درآمد استفاده کند. این دارایی ها عمر زیادی دارند و به مرور زمان مستهلک و فرسوده می شوند. برای مثال، ساختمان، ماشین آلات، وسایل نقلیه و زمین از دارایی های ثابت هستند.
دارایی های ثابت در حسابداری از اهمیت بالایی برخوردارند چرا که به ارائه گزارش های مالی قدرت بیشتری می‌دهند. سرمایه گذاران معمولا گزارشات مربوط به دارایی های ثابت را به عنوان سلامت کسب و کار در نظر می گیرند و این موضوع در تصمیم گیری نقش مهمی دارد. برای مدیریت و نظارت بر دارایی های ثابت، می توان از نرم افزارهای حسابداری استفاده کرد که به محاسبه استهلاک، تعویض پلاک و اسقاط دارایی کمک می کنند.
• بازدهی کسب و کار را بالا می برد؛
• به سرمایه گذاران برای برنامه ریزی های کوتاه مدت و بلند مدت کمک می کند؛
• یک صاحب کسب و کار را از ریسک های زیادی در امان نگه می دارد؛
• شفافیت و اعتماد در یکپارچگی اطلاعات را در بر دارد؛
• موجب محاسبه دقیق سود و زیان شرکت و ارزش ریالی دارایی ها می شود؛
• امنیت دسترسی به اطلاعات دارایی ثابت را فراهم می کند؛
• یک ساختمان خوب، طرح خوب، کارخانه خوب و ماشین آلات خوب، مشتری را جذب می کند و برای افزایش فروش موثر است؛
• گزارش های صحیح را به صاحبان کسب و کار ارائه می دهد؛
• معافیت های مالیاتی را دربر دارد؛
• موجب پیگیری و ردیابی سریع دارایی ها و ارزش های آن ها میشود.
دارایی های ثابت به دو دسته مشهود و نامشهود تقسیم می شوند.
• دارایی های ثابت مشهود قابل لمس هستند و به مرور زمان مستهلک و فرسوده می شوند. مثال هایی از این دسته از دارایی ها عبارتند از: ساختمان، زمین، ماشین آلات، وسایل نقلیه، تجهیزات و غیره؛
• دارایی های ثابت نامشهود قابل لمس نیستند ولی ارزش اقتصادی دارند. مثال هایی از این دسته از دارایی ها عبارتند از: حق اختراع، حق التالیف، حق امتیاز، حق سرقفلی، علایم تجاری و غیره.
استهلاک مالیات های مستقیم ماده ۱۴۹، به قسمتی از دارایی های استهلاک پذیر گفته می شود که با استفاده کردن از آن، گذشت زمان یا عوامل دیگر، بدون توجه به تغییر قیمت ها، از ارزش آن کاسته می شود. همچنین هزینه های تاسیس نیز قابل استهلاک است و هزینه استهلاک آن ها، جزو هزینه های قابل قبول مالیاتی است.
این ماده دارای دو تبصره است که در آن ها مواردی درباره تجدید ارزیابی دارایی ها، فروش یا تعویض دارایی ها، زیان حاصل از فروش یا مسلوب المنفعه شدن دارایی ها و آیین نامه مربوطه ذکر شده است.
روش نزولی یکی از روش های محاسبه استهلاک است که بر اساس این فرض است که دارایی ها در ابتدای عمر خود بیشتر مستهلک می شوند و در طول زمان کارایی آن ها کاهش می یابد. در این روش، هزینه استهلاک برای هر سال برابر با ضریب نزولی ضربدر مانده ارزش دارایی در ابتدای سال است. ضریب نزولی معمولاً برابر با دو برابر ضریب خط مستقیم است.
روش مستقیم یا خط مستقیم یک روش ساده و رایج برای محاسبه استهلاک است که بر اساس این فرض است که دارایی ها در طول عمر خود به طور یکنواخت مستهلک می شوند. در این روش، هزینه استهلاک برای هر سال برابر با تقسیم بهای تمام شده دارایی منهای ارزش اسقاط بر عمر مفید دارایی است.
برای تغییر روش محاسبه از نزولی به مستقیم، باید ابتدا مانده ارزش دارایی در ابتدای سال تغییر را بدست آورید. سپس، از آن مانده به عنوان بهای تمام شده جدید دارایی استفاده کنید ، هزینه استهلاک جدید را محاسبه کنید. این تغییر روش محاسبه، ممکن است بر مالیات شرکت شما تأثیر بگذارد، بنابراین پیش از انجام آن، بهتر است با یک مشاور مالیاتی مشورت کنید.
روش مستقیم یک روش ساده و رایج برای محاسبه استهلاک است که بر اساس عمر مفید دارایی و ارزش دفتری آن انجام می شود. در این روش، هر سال یک مقدار ثابت از ارزش دارایی به عنوان هزینه استهلاک در نظر گرفته می شود.
روش نزولی یک روش پیچیده تر برای محاسبه استهلاک است که بر اساس نرخ نزولی و ارزش دفتری دارایی در ابتدای هر سال انجام می شود. در این روش، هزینه استهلاک در سال های اولیه بیشتر و در سال های آخر کمتر می شود. فرمول این روش به شکل زیر است
هزینه استهلاک = نرخ نزولی × ارزش دفتری در ابتدای سال
برای تغییر روش محاسبه استهلاک از مستقیم به نزولی، باید موارد زیر را در نظر داشت
• باید ارزش دفتری دارایی را در انتهای سال قبل از تغییر روش محاسبه کنید؛
• باید نرخ نزولی را بر اساس عمر مفید دارایی و عمر سپری شده آن تعیین کنید. نرخ نزولی معمولاً برابر با دو برابر نرخ خط مستقیم است؛
• باید هزینه استهلاک را بر اساس روش نزولی و ارزش دفتری دارایی در ابتدای سال تغییر روش محاسبه کنید.
برای مثال، فرض کنید یک دارایی با ارزش ۱۰۰,۰۰۰ تومان و عمر مفید ۱۰ سال خریداری شده است. اگر بخواهیم روش محاسبه استهلاک را از مستقیم به نزولی در انتهای سال پنجم تغییر دهیم، باید مراحل زیر را انجام دهیم
• ارزش دفتری دارایی را در انتهای سال پنجم محاسبه کنیم. از آنجا که روش مستقیم استفاده شده است، هزینه استهلاک هر سال برابر با ۱۰,۰۰۰ تومان است. بنابراین، ارزش دفتری دارایی در انتهای سال پنجم برابر با ۵۰,۰۰۰ تومان است؛
• نرخ نزولی را بر اساس عمر مفید دارایی و عمر سپری شده آن تعیین کنیم. از آنجا که عمر مفید دارایی ۱۰ سال و عمر سپری شده آن ۵ سال است، عمر باقیمانده دارایی برابر با ۵ سال است. نرخ نزولی برابر با دو برابر نرخ خط مستقیم است. نرخ خط مستقیم برابر با ۱۰۰ درصد تقسیم بر عمر مفید دارایی است. بنابراین، نرخ نزولی برابر با ۲۰ درصد است؛
• هزینه استهلاک را بر اساس روش نزولی و ارزش دفتری دارایی در ابتدای سال ششم محاسبه کنیم. از آنجا که ارزش دفتری دارایی در ابتدای سال ششم برابر با ارزش دفتری دارایی در انتهای سال پنجم است، هزینه استهلاک برابر با ۲۰ درصد ضربدر ۵۰,۰۰۰ تومان است. بنابراین، هزینه استهلاک برابر با ۱۰,۰۰۰ تومان است.
از شما همراهان عزیز ممنونم که من را تا اینجای مقاله همراهی کردین.
میخواهم به مهم ترین سوالاتی که شما عزیزان از آکادمی دکتر مژگان مدحج پرسیدین پاسخ دهم.
1. دارایی های ثابت چیست؟
همانطور که در بالای مقاله توضیح دادم دارایی های ثابت به املاک، تجهیزات، دستگاه ها و هر دارایی قابل لمسی گفته می شود که یک واحد اقتصادی از آن برخوردار است و می تواند از آن به عنوان راهی برای کسب درآمد استفاده کند.
2. چند مورد از مهم ترین اهمیت هایی که دارایی ثابت در کسب و کار دارد را نام ببرید؟
• بازدهی کسب و کار را بالا می برد؛
• به سرمایه گذاران برای برنامه ریزی های کوتاه مدت و بلند مدت کمک می کند؛
• یک صاحب کسب و کار را از ریسک های زیادی در امان نگه می دارد؛
• شفافیت و اعتماد در یکپارچگی اطلاعات را در بر دارد؛
• موجب محاسبه دقیق سود و زیان شرکت و ارزش ریالی دارایی ها می شود؛
• امنیت دسترسی به اطلاعات دارایی ثابت را فراهم می کند؛
• و…. .
3. انواع مختلف دارایی های ثابت را نام ببرید؟
دارایی های ثابت به دو دسته مشهود و نامشهود تقسیم می شوند.
• دارایی های ثابت مشهود: دارایی های ثابت مشهود قابل لمس هستند و به مرور زمان مستهلک و فرسوده می شوند؛
• دارایی های ثابت نامشهود: دارایی های ثابت نامشهود قابل لمس نیستند ولی ارزش اقتصادی دارند.
4 پاسخ
روش استهلاک نزولی بهتر است یا مستقیم؟
انتخاب روش استهلاک بستگی به شرایط خاص دارایی و اهداف گزارشگری مالی شما دارد. در اینجا توضیح مختصری درباره هر دو روش آورده شده است:
روش نزولی:
در روش نزولی، هزینه استهلاک در سال‌های اولیه عمر دارایی بیشتر است و به تدریج کاهش می‌یابد.
این روش ممکن است مناسب باشد اگر دارایی در ابتدای عمر مفید خود بهره‌وری بیشتری داشته باشد.
در قانون مالیات های مستقیم ایران، روش نزولی با نرخ مضاعف نیز به رسمیت شناخته شده است.
روش مستقیم:
در روش خط مستقیم، هزینه استهلاک به طور یکنواخت در طول عمر مفید دارایی تخصیص داده میشود.
این روش ممکن است مناسب باشد اگر دارایی به طور یکنواخت در طول عمر خود منافع ارائه دهد.
به طور کلی، روش نزولی می‌تواند در کوتاه مدت مالیات کمتری ایجاد کند، زیرا هزینه استهلاک بالاتری را در ابتدای عمر دارایی به رسمیت می‌شناسد. اما در بلند مدت، مجموع هزینه استهلاک برای هر دو روش یکسان خواهد بود. انتخاب روش مناسب باید با توجه به سیاست‌های حسابداری شرکت و مقررات مالیاتی مربوطه انجام شود. همچنین، مشورت با یک حسابدار یا مشاور مالی می‌تواند در تصمیم‌گیری به شما کمک کند.
استهلاک به روش نزولی بهتره یا مستقیم؟
انتخاب روش استهلاک بستگی به شرایط خاص دارایی و اهداف گزارشگری مالی شما دارد. در اینجا توضیح مختصری درباره هر دو روش آورده شده است:
روش نزولی:
در روش نزولی، هزینه استهلاک در سال‌های اولیه عمر دارایی بیشتر است و به تدریج کاهش می‌یابد.
این روش ممکن است مناسب باشد اگر دارایی در ابتدای عمر مفید خود بهره‌وری بیشتری داشته باشد.
در قانون مالیات های مستقیم ایران، روش نزولی با نرخ مضاعف نیز به رسمیت شناخته شده است.
روش مستقیم:
در روش خط مستقیم، هزینه استهلاک به طور یکنواخت در طول عمر مفید دارایی تخصیص داده میشود.
این روش ممکن است مناسب باشد اگر دارایی به طور یکنواخت در طول عمر خود منافع ارائه دهد.
به طور کلی، روش نزولی می‌تواند در کوتاه مدت مالیات کمتری ایجاد کند، زیرا هزینه استهلاک بالاتری را در ابتدای عمر دارایی به رسمیت می‌شناسد. اما در بلند مدت، مجموع هزینه استهلاک برای هر دو روش یکسان خواهد بود. انتخاب روش مناسب باید با توجه به سیاست‌های حسابداری شرکت و مقررات مالیاتی مربوطه انجام شود. همچنین، مشورت با یک حسابدار یا مشاور مالی می‌تواند در تصمیم‌گیری به شما کمک کند.