حسابداری
حسابداری علم ثبت و بررسی معاملات مالی یک شرکت، سازمان یا یک تجارت است و به طور کلی شامل جمع بندی، تجزیه و تحلیل گزارشات و تحویل آنها به مدیران سازمان هاست. حسابداری به عنوان زبان تجارت نیز شناخته میشود و نقش مهمی در ارائه اطلاعات مالی و اقتصادی به ذینفعان دارد. حسابداری دارای شاخه های مختلفی است که برخی از آنها عبارتند از: حسابداری مالی، حسابداری هزینه، حسابداری مدیریت، حسابداری حسابرسی، حسابداری مالیاتی و حسابداری اجتماعی.
حسابداری مالی
حسابداری مالی یکی از شاخههای اصلی حسابداری است که به ثبت، طبقهبندی و گزارشدهی اطلاعات مالی سازمانها میپردازد.
زیرشاخههای حسابداری مالی شامل موارد زیر میشوند:
- حسابداری مالیاتی: تمرکز بر قوانین و مقررات مالیاتی و تهیه گزارشهای مالیاتی.
- حسابداری مدیریت: ارائه اطلاعات مالی به مدیران برای تصمیمگیریهای استراتژیک.
- حسابداری صنعتی: بررسی هزینههای تولید و محاسبه بهای تمامشده محصولات.
- حسابرسی: بررسی و ارزیابی صحت و دقت گزارشهای مالی.
- حسابداری دولتی: مدیریت و گزارشدهی مالی در سازمانها و نهادهای دولتی.
- حسابداری منابع انسانی: ارزیابی و مدیریت هزینههای مرتبط با نیروی انسانی.
شاخه های حسابداری
شاخه های حسابداری به دلیل گسترده بودن علم حسابداری، از تنوع بالایی برخوردار است. علاقهمندان به تحصیل در گرایش های حسابداری باید در مورد هر گرایش اطلاعات لازم را داشته باشند و آینده شغلی و هدف از تحصیل در شاخه حسابداری مربوطه را بدانند. برخی از شاخه های حسابداری عبارتند از
• حسابداری مالی: این شاخه به ثبت، تفسیر و گزارش دهی اطلاعات مالی شرکت ها و سازمان ها پرداخته و به زبان تجارت نیز نامیده می شود؛
• حسابداری مدیریت: این شاخه به تحلیل و ارائه اطلاعات مالی به مدیران برای کمک به تصمیم گیری و کنترل عملکرد سازمان می پردازد؛
• حسابداری دولتی: این شاخه به ثبت و گزارش دهی اطلاعات مالی مربوط به بخش دولتی و عمومی می پردازد؛
• حسابداری هزینه (بهای تمام شده): این شاخه به محاسبه هزینه تولید کالا و خدمات و تعیین قیمت آن ها می پردازد؛
• حسابداری صنعتی: این شاخه به ثبت و گزارش دهی اطلاعات مالی مربوط به بخش صنعتی و تولیدی می پردازد؛
• حسابداری مالیاتی: این شاخه به محاسبه و گزارش دهی مالیات و تهیه اظهارنامه های مالیاتی می پردازد؛
• حسابداری بودجه ای: این شاخه به برنامه ریزی و کنترل درآمد و هزینه های سازمان می پردازد؛
• حسابرسی: این شاخه به بررسی و تأیید صحت و اعتبار گزارش های مالی تهیه شده توسط حسابداران می پردازد.
این فقط برخی از شاخه های حسابداری هستند و شاخه های دیگری نیز وجود دارند.
حسابداری مالی
حسابداری مالی فرآیندی است که در آن معاملات مالی یک شرکت را ثبت، خلاصه و گزارش میکند. این گزارش ها برای افراد خارج از شرکت، مانند سرمایه گذاران، بانک ها، مالیاتی ها و نهادهای نظارتی تهیه میشوند. حسابداری مالی از استانداردهای حسابداری و اصول پذیرفته شده حسابداری (GAAP) پیروی میکند. حسابداری مالی از سیستم ورود دوگانه و مبنای تعهدی حسابداری استفاده میکند.
حسابداری مالی چهار صورت مالی اساسی را تولید میکند
• ترازنامه؛
• صورت سود و زیان؛
• صورت جریان وجوه نقد؛
• صورت سود و زیان جامع.
اطلاعاتی که در ترازنامه وجود دارد
ترازنامه یکی از صورتهای مالی است که داراییها، بدهیها و حقوق صاحبان سهام یک شرکت را در یک مقطع زمانی مشخص نشان میدهد. ترازنامه بر اساس معادله حسابداری زیر تنظیم میشود
دارایی = بدهی + حقوق صاحبان سهام
داراییها هر آنچه که یک شرکت برای انجام فعالیتهای خود دارد یا از آنها بهره میبرد است. برای مثال، نقد، موجودی، سرمایهگذاریها، داراییهای ثابت و غیره.
بدهی ها هر آنچه که یک شرکت باید به دیگران بپردازد یا به عبارت دیگر، تعهدات اقتصادی شرکت است. برای مثال، وامها، حسابهای پرداختنی، سود سهام و غیره.
حقوق صاحبان سهام بخشی از دارایی ها است که متعلق به سهامداران شرکت است یا به عبارت دیگر، سرمایه ای که سهامداران در شرکت سرمایه گذاری کرده اند. برای مثال، سرمایه ثبت شده، سود انباشته، سهام خزانه و غیره.
ترازنامه میتواند اطلاعات مفیدی درباره وضعیت مالی، ساختار سرمایه، نقد شوندگی، توانایی پرداخت بدهی ها و ارزش شرکت ارائه دهد. برای تحلیل ترازنامه می توان از نسبت های مالی مختلفی استفاده کرد که برخی از آن ها عبارتند از
• نسبت دارایی های جاری به بدهی های جاری: نشاندهنده توانایی شرکت در پرداخت بدهی های کوتاهمدت است؛
• نسبت بدهی به سهام: نشاندهنده ساختار سرمایه شرکت و میزان استفاده از بدهی برای تأمین دارایی ها است؛
• نسبت دارایی های ثابت به سرمایه ثبت شده: نشان دهنده میزان سرمایه گذاری شرکت در دارایی های ثابت است؛
• نسبت دارایی ها به سرمایه ثبتشده: نشان دهنده میزان افزایش یا کاهش سرمایه شرکت در مقایسه با دارایی ها است.
مزایا و معایب شغل حسابدار مالی در دانشگاه
شغل حسابدار مالی در دانشگاه ها یکی از شغل های مرتبط با رشته حسابداری است که به ثبت و گزارش معاملات مالی یک دانشگاه می پردازد. این شغل دارای مزایا و معایبی است که در زیر به برخی از آنها اشاره می کنیم
مزایای شغل حسابدار مالی در دانشگاه ها
• امکان کار در یک محیط علمی و آموزشی: حسابداران مالی در دانشگاه ها می توانند از فضای علمی و آموزشی دانشگاه بهره ببرند و با اساتید و دانشجویان در ارتباط باشند. این موضوع می تواند برای علاقه مندان به یادگیری و تحصیل محرک باشد؛
• امکان بهره مندی از تسهیلات و مزایای دانشگاه: حسابداران مالی در دانشگاه ها می توانند از تسهیلات و مزایایی که دانشگاه برای کارکنان خود فراهم می کند استفاده کنند. برای مثال، امکان استفاده از کتابخانه، سالن ورزشی، رستوران، کافی شاپ، بیمه، بازنشستگی و غیره؛
• امکان پیشرفت شغلی و ارتقای مقام: حسابداران مالی در دانشگاه ها می توانند با کسب تجربه و مهارت های لازم، از پایه های پایین تر به پایه های بالاتر ارتقا یابند و مسئولیت های بیشتری به عهده بگیرند. برای مثال، از حسابدار مالی به مدیر مالی یا مدیر اداری دانشگاه.
معایب شغل حسابدار مالی در دانشگاه ها
• روتین بودن و کم هیجان بودن کار: حسابداران مالی در دانشگاه ها معمولا با اسناد و اعداد سر و کار دارند و کارهای تکراری و یکنواختی را انجام می دهند. این موضوع می تواند برای برخی از افراد کسل کننده و خسته کننده باشد و باعث کاهش انگیزه و رضایت شغلی شود؛
• فشار کاری و استرس زیاد: حسابداران مالی در دانشگاه ها موظف هستند تا معاملات مالی دانشگاه را به صورت دقیق و به موقع ثبت و گزارش کنند. این کار نیاز به توجه و دقت زیاد دارد و هر خطای کوچک می تواند عواقب جدی برای دانشگاه و حسابدار داشته باشد. بنابراین، حسابداران مالی در دانشگاه ها معمولا با فشار کاری و استرس زیادی روبرو هستند، به خصوص در اوقات پایان سال مالی و حسابرسی.
از شما همراهان عزیز ممنونم که من را تا اینجای مقاله همراهی کردین.
میخواهم به مهم ترین سوالاتی که شما عزیزان از آکادمی دکتر مژگان مدحج پرسیدین پاسخ دهم.
1. حسابداری چیست؟
همانطور که در بالای مقاله گفتم حسابداری علم ثبت و بررسی معاملات مالی یک شرکت، سازمان یا یک تجارت است و به طور کلی شامل جمع بندی، تجزیه و تحلیل گزارشات و تحویل آنها به مدیران سازمان هاست.
2. چند نوع از شاخه های حسابداری را نام ببرید؟
• حسابداری مالی؛
• حسابداری مدیریت؛
• حسابداری دولتی؛
• حسابداری هزینه (بهای تمام شده)؛
• حسابداری صنعتی؛
• حسابداری مالیاتی؛
• حسابداری بودجه ای؛
• حسابرسی؛
• و….
3. چهار صورت مالی اساسی حسابداری مالی را نام ببرید؟
• ترازنامه؛
• صورت سود و زیان؛
• صورت جریان وجوه نقد؛
• صورت سود و زیان جامع.
2 پاسخ
حسابداری مالی بهتر است یا حسابداری صنعتی؟
حسابداری مالی و حسابداری صنعتی دو شاخه مهم حسابداری هستند که در محیطهای مختلف کاربرد دارند. بیایید به طور خلاصه با هر دو آشنا شویم:
حسابداری مالی:
هدف اصلی: تهیه گزارشهای مالی برای استفادههای خارجی از سازمان، مانند سرمایهگذاران، بانکها، مدیران عالی، و دولت.
فعالیتها: تهیه صورتهای مالی، گزارشهای مالی، تجزیه و تحلیل اطلاعات مالی، مدیریت مالیات، و تطابق با استانداردهای حسابداری.
تأکید بر: ارقام دقیق، تطابق با قوانین حسابداری، و ارائه اطلاعات به جامعه مالی.
حسابداری صنعتی (حسابداری بهای تمام شده):
هدف اصلی: فراهم کردن جزئیات اطلاعات مربوط به قیمت تمام شده برای استفاده در درون سازمان.
فعالیتها: جمعآوری اطلاعات مربوط به عوامل هزینه، محاسبه بهای تمام شده محصولات و خدمات، تجزیه و تحلیل گزارشها، و بررسی روشهای تولید.
تأکید بر: کنترل هزینه داخلی، بهبود کارایی، و تصمیمگیریهای مدیریتی داخلی.
به طور کلی، اگر شما به دنبال مدیریت مالی و تهیه گزارشهای مالی برای استفادههای خارجی هستید، حسابداری مالی مناسبتر است.