مالیات بر درآمد یکی از انواع مالیات است، که اشخاص حقیقی و حقوقی که دارای درآمد هستند با توجه به میزان درآمدشان مبلغ مالیات برایشان تعیین میشود و آن را به دولت پرداخت میکنند .
مالیات بر درآمد یک نوع مالیات درصدی است، یعنی با افزایش درآمد اشخاص میزان درصدی که مالیات به آنها تعلق میگیرد نیز افزایش پیدا میکند.
مالیات بر درآمد چیست
مالیات بر درآمد نوعی مالیات است که دولت بر درآمدهای ایجاد شده توسط مشاغل و افراد در حوزه قضایی خود اعمال می کند. مالیات بر درآمد برای تامین مالی خدمات عمومی، پرداخت تعهدات دولت و تأمین کالا برای شهروندان استفاده می شود.
نرخ مالیات بر درآمد بسته به نوع و میزان درآمد، قوانین و مقررات مالیاتی و وضعیت شخصی متفاوت است. برای محاسبه مالیات بر درآمد، باید ابتدا درآمد قابل مالیات گیری را تعیین کرد. درآمد قابل مالیات گیری برابر است با کل درآمد کسب شده کم شده هزینه های مربوط به تولید یا ارائه خدمات، هزینه های شخصی و سایر کسورات مجاز.
برای مثال، اگر شخصی در سال 1402 درآمد 500 میلیون تومان داشته باشد و هزینه های مربوط به فعالیت شغلی او 100 میلیون تومان، هزینه های شخصی 50 میلیون تومان و سایر کسورات مجاز 20 میلیون تومان باشد، درآمد قابل مالیات گیری او برابر است با 500 – 100 – 50 – 20 = 330 میلیون تومان.
مالیات بر درآمد شخص مثال بالا برابر است با:
(47.5 × 0) + (152.5 × 0.15) + (200 × 0.2) + (130 × 0.25) = 102.875 میلیون تومان
انواع مالیات بر درآمد چیست
مالیات بر درآمد یکی از انواع مالیاتهای مستقیم است که بر اساس میزان درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی تعیین میشود.
بر اساس قانون مالیاتهای مستقیم، مالیات بر درآمد شامل هفت فصل مختلف است که عبارتند از:
- مالیات بر درآمد املاک: که بر اساس درآمد حاصل از اجاره، فروش، انتقال و مشارکت در ساخت املاک و مستغلات اعمال میشود؛
- مالیات بر درآمد کشاورزی: که بر اساس درآمد حاصل از فعالیتهای کشاورزی، دامپروری، زنبورداری و ماهیپروری اعمال میشود؛
- مالیات بر درآمد حقوق: که بر اساس درآمد حاصل از حقوق، مزایا، بازنشستگی، پاداش و سایر مستمریهای اشخاص حقیقی اعمال میشود؛
- مالیات بر درآمد مشاغل: که بر اساس درآمد حاصل از فعالیتهای صنفی، صنعتی، تجاری، خدماتی و سایر مشاغل اشخاص حقیقی اعمال میشود؛
- مالیات بر درآمد شرکتها و اشخاص حقوقی: که بر اساس درآمد حاصل از فعالیتهای اقتصادی شرکتها، موسسات، بنیادها، سازمانها و سایر اشخاص حقوقی اعمال میشود؛
- مالیات بر درآمد اتفاقی: که بر اساس درآمد حاصل از برنده شدن در قرعهکشی، مسابقه، شرطبندی و سایر درآمدهای اتفاقی اعمال میشود؛
- مالیات بر جمع درآمد ناشی از منابع مختلف: که بر اساس مجموع درآمد قابل مالیاتگیری اشخاص حقیقی و حقوقی از منابع مختلف اعمال میشود.
مالیات بر درآمد مشاغل چگونه است
مالیات بر درآمد مشاغل یکی از انواع مالیاتهای مستقیم است که بر اساس درآمد حاصل از فعالیت اقتصادی اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغل تعیین میشود. نحوه محاسبه مالیات بر درآمد مشاغل بستگی به گروه شغلی، میزان درآمد و هزینهها، معافیتها و ضریب مالیاتی دارد.
روش نگهداری دفتر درآمد و هزینه
دفتر درآمد و هزینه دفتری است که شما باید فعالیتهای مالی خود را به ترتیب تاریخ وقوع در آن ثبت کنید.
برای نگهداری این دفتر، شما باید از مراحل زیر پیروی کنید:
ابتدا باید دفتر را از اداره امور مالیاتی ذیربط امضا و ثبت کنید. برای این کار، شما باید فرم پیوست شماره ۶ را تکمیل و تقاضای خود را برای امضا و ثبت دفتر مشاغل تسلیم کنید.
سپس باید دفتر را به فارسی تحریر کنید و در آن خرید، هزینه، درآمد/فروش و داراییهای استهلاک پذیر، مالیات و عوارض بر ارزش افزوده را ثبت کنید. شما باید از اصول و موازین و استانداردهای حسابداری پذیرفته شده در ثبت معاملات خود رعایت کنید.
در پایان سال یا فصل حسب مورد، باید جمع درآمد و هزینه شغلی و مالیات بر ارزش افزوده را تعیین و حساب درآمد و هزینه را تنظیم کنید.
اگر اقلام درآمد و هزینه و خرید و فروش داراییهای قابل استهلاک متکی به اسناد و مدارک باشد، باید اسناد و مدارک مربوط را به ترتیب شماره ردیف دفتر و به نحوی که برای رسیدگی ماموران مالیاتی قابل استفاده باشد، نگهداری کنید.
مالیات درآمد اجاره املاک چگونه محاسبه میشود
به طور کلی، مالیات بر درآمد اجاره املاک بر اساس قرارداد اجاره (اعم از رسمی یا عادی) مبنای تشخیص مالیات قرار میگیرد. اما در مواردی که قرارداد وجود نداشته باشد یا از ارائه قرارداد خودداری شود یا مبلغ مندرج در قرارداد کمتر از 80% ارقام مندرج در جدول ارائه شده توسط سازمان مالیاتی باشد، مبنای محاسبه درآمد اجاره، ارقام مندرج در جدول املاک تعیین و اعلام شده توسط سازمان مالیاتی است.
به علاوه، از کل مبلغ اجاره پس از کسر 25% بابت هزینهها و استهلاکات و تعهدات مالک نسبت به مورد اجاره، مالیات بر اساس نرخهای مقرر در قانون مالیاتهای مستقیم دریافت میشود. این نرخها برای اشخاص حقیقی مطابق جدول ماده 131 و برای اشخاص حقوقی معادل 25% میباشد.
برای مثال، فرض کنید شما یک واحد مسکونی را با اجاره ماهانه 10 میلیون تومان به اجاره دادهاید. اگر قرارداد اجاره را به سازمان مالیاتی ارائه کنید، مبنای محاسبه مالیات شما برابر با 75% از اجاره بهای سالیانه یعنی 90 میلیون تومان خواهد بود. اما اگر قرارداد اجاره را ارائه نکنید یا مبلغ قرارداد کمتر از 80% ارقام جدول سازمان مالیاتی باشد، مبنای محاسبه مالیات شما برابر با 75% از ارقام جدول سازمان مالیاتی خواهد بود که بستگی به موقعیت و نوع واحد شما دارد.
اگر شما یک شخص حقیقی باشید، میتوانید از معافیت سالانه حقوق نیز استفاده کنید که برای سال 1400 معادل 36 میلیون تومان است. بنابراین، مالیات شما بر اساس جدول زیر محاسبه میشود:
درآمد سالیانه(میلیون تومان) | نرخ مالیات |
تا 36 | صفر |
بیش از 36 تا 180 | 10% |
بیش از 180 تا 360 | 14% |
بیش از 360 تا 540 | 17% |
بیش از 540 تا 720 | 20% |
بیش از 720 تا 900 | 20% |
بیش از 900 | 25% |
روش محاسبه مالیات بر درآمد اجاره املاک
بر اساس قانون مالیاتهای مستقیم، کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی بابت درآمدهای حاصل از اجاره املاک و مستغلاتی که در ایران واقع شدهاند، مشمول پرداخت مالیات بر درآمد اجاره املاک هستند.
برای محاسبه میزان مالیات بر اجاره باید مراحل زیر را طی کنید
- ابتدا مبلغ اجاره بهای ماهیانه را در ۱۲ ضرب کنید؛
- در صورت وجود پیش پرداخت، ۱۸ درصد آن را محاسبه کنید؛
- اعداد به دست آمده از مراحل یک و دو را جمع کنید؛
- سپس، عدد بهدست آمده در مرحله قبل را در ۷۵ ضرب کنید؛
- عدد نهایی عددی است که مشمول بر مالیات میباشد.
نرخ مالیات بر اجاره بر اساس درآمد مشمول مالیات بهصورت پلکانی تعیین میشود. برای اشخاص حقیقی، نرخ مالیات بر اجاره به شرح زیر است
- درآمد تا 50 میلیون تومان: 15%؛
- درآمد 50 تا 100 میلیون تومان: 20%؛
- درآمد بالای 100 میلیون تومان: 25%.
برای اشخاص حقوقی، نرخ مالیات بر اجاره 25% است.
روش پرداخت کردن مالیات اجاره املاک به چه صورت است
برای پرداخت مالیات بر اجاره املاک، شما باید ابتدا یک اظهارنامه مالیاتی را از طریق سامانه my.tax.gov.ir تکمیل و ارسال کنید. سپس باید مبلغ مالیات را از طریق درگاه پرداخت الکترونیکی یا حساب بانکی مربوطه پرداخت کنید. مهلت پرداخت مالیات بر اجاره املاک هم برای سال 1402 تا یکم مردادماه است.
انواع معافیت های مالیاتی برای اجاره املاک
به طور کلی، مالیات بر اجاره املاک یکی از انواع مالیات بر درآمد است که بر اساس قانون مالیاتهای مستقیم، از مالکان املاک و مستغلات گرفته میشود. اما برخی از موارد معافیت وجود دارد که میتوان به آنها اشاره کرد:
- محل سکونت افراد تحت تکفل، محل سکونت پدر، مادر، فرزند و … از مالیات بر اجاره املاک معاف هستند؛
- شخص حقیقی که درآمدی ندارد و فقط از اجاره یک واحد مسکونی زندگی میکند، از مالیات بر اجاره املاک معاف است؛
- مالکان مجتمعهای مسکونی دارای بیش از سه واحد استیجاری که با رعایت الگوی مصرف مسکن بنا به اعلام وزارت مسکن و شهرسازی ساخته شده یا میشوند، در طول مدت اجاره از صد در صد (100%) مالیات بر درآمد املاک اجاری معاف میباشند؛
- درآمد هر شخص ناشی از اجاره واحد یا واحدهای مسکونی در تهران تا مجموع یکصد و پنجاه مترمربع زیربنای مفید و در سایر نقاط تا مجموع دویست مترمربع زیربنای مفید از مالیات بر درآمد ناشی از اجاره املاک معاف میباشد.
از شما همراهان عزیز ممنونم که من را تا اینجای مقاله همراهی کردین.
میخواهم به مهم ترین سوالاتی که شما عزیزان از آکادمی دکتر مژگان مدحج پرسیدین پاسخ دهم.
- مالیات بر درآمد چیست؟
مالیات بر درآمد یکی از انواع مالیات است، که اشخاص حقیقی و حقوقی که دارای درآمد هستند با توجه به میزان درآمدشان مبلغ مالیات برایشان تعیین میشود و آن را به دولت پرداخت میکنند .
- مالیات بر درآمد مشاغل چیست؟
همینطور که در بالای مقاله گفتم مالیات بر درآمد مشاغل یکی از انواع مالیاتهای مستقیم است که بر اساس درآمد حاصل از فعالیت اقتصادی اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغل تعیین میشود.
- محاسبه میزان مالیات بر اجاره چه مواردی دارد؟
- ابتدا مبلغ اجاره بهای ماهیانه را در ۱۲ ضرب کنید؛
- در صورت وجود پیش پرداخت، ۱۸ درصد آن را محاسبه کنید؛
- اعداد به دست آمده از مراحل یک و دو را جمع کنید؛
- سپس، عدد بهدست آمده در مرحله قبل را در ۷۵ ضرب کنید؛
- عدد نهایی عددی است که مشمول بر مالیات میباشد.