مالیات بر عایدی سرمایه چیست؟

مالیات بر عایدی سرمایه، یک نوع مالیات مستقیم است که بر سود حاصل از خرید و فروش اموال و دارایی‌هایی مانند ملک، خودرو، طلا، ارز و رمز ارز اخذ می‌شود. این مالیات با هدف تشویق سرمایه‌گذاری در بخش‌های تولیدی و جلوگیری از سفته بازی در بازارهای غیرتولیدی تعیین می‌شود.
در ایران، طرح مالیات بر عایدی سرمایه در سال ۱۴۰۲ توسط مجلس شورای اسلامی تصویب شد و به شورای نگهبان ارسال شد. بر اساس این طرح، نرخ مالیات بر عایدی سرمایه بسته به مدت تملک و نوع دارایی متفاوت است. برای مثال، برای ملک مسکونی که بیش از ۵ سال تملک شده باشد، مالیات بر عایدی سرمایه صفر درصد است، اما برای ملک تجاری که کمتر از یک سال تملک شده باشد، مالیات بر عایدی سرمایه ۲۰ درصد است.

میزان مالیات بر عایدی سرمایه

نرخ و میزان این مالیات بستگی به نوع و مدت نگهداری دارایی دارد. برای مثال، اگر ملک کمتر از یک سال نگهداری شود، مشمول ۴۰ درصد مالیات بر عایدی سرمایه است، اما اگر بیش از یک سال نگهداری شود، سالانه سه واحد درصد از نرخ مالیات کم می‌شود و از سال دوازدهم به بعد با نرخ ثابت چهار درصد مشمول مالیات می‌شود.

تاریخ اجرا شدن مالیات بر عایدی سرمایه

این قانون در سال ۱۴۰۲ توسط مجلس شورای اسلامی تصویب شد و برای اجرای آن حداکثر ۲۰ ماه زمان لازم است. بنابراین احتمالا از سال ۱۴۰۴ به بعد این قانون اجرایی خواهد شد.

جدید ترین اخبار مالیات بر عایدی سرمایه

این مالیات در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته اعمال می‌شود تا از سرمایه‌گذاری در بخش‌های غیرتولیدی جلوگیری کند و نقدینگی را به سمت تولید هدایت کند. در ایران، طرح مالیات بر عایدی سرمایه سال‌های زیادی در مجلس خاک خورده ‌بود و حالا هم که تصویب شده و به شورای نگهبان ارسال شده، در صورت عملیاتی شدن، درآمد خاصی را نصیب سازمان امور مالیاتی نمی‌کند، چرا که راه‌های زیادی برای فرار مالیاتی در این مصوبه دیده می‌شود.
بر اساس این مصوبه، معاملات املاک با انواع کاربری و حق واگذاری محل، انواع وسایل نقلیه‌ مشمول مقررات مربوط به شماره‌گذاری، انواع طلا، نقره، پلاتین، مسکوکات طلا، نقره، پلاتین و جواهرآلات و انواع ارز و رمز ارز، مشمول مالیات بر عایدی می‌شوند.
این طرح در نهایت روز دوشنبه ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۲ توسط نمایندگان مجلس شورای اسلامی تصویب شد و یکشنبه ۱۲ دی ۱۴۰۰ به هیات رییسه مجلس برای قرار گرفتن در نوبت بررسی صحن علنی ارجاع شد. این طرح با پیگیری های رییس کمیسیون اقتصادی و رییس مجلس در دستور کار مجلس یازدهم قرار گرفت و با استفاده از نظرات کارشناسان مرکز پژوهش ها در این طرح نهایی شد.

معافیت های مالیات بر عایدی سرمایه

این مالیات برای چهار نوع دارایی شامل املاک، وسایل نقلیه، طلا و جواهر و ارز در نظر گرفته شده است. به طور کلی، برخی از دارایی‌ها از پرداخت این مالیات معاف هستند که عبارتند از:

• املاک و حق واگذاری محلی که قبل از اجرای قانون خریده شده اند.
•  یک ملک مسکونی معاف برای هر شخص غیرتجاری بالای ۱۸ سال به شرط نگهداری حداقل دو سال ملک.
•  انتقال املاک نوساز و نیمه‌ساخت، انتقال باغ و زمین‌های زراعی به بیرون از حریم شهری، انتقال بلاعوض به والدین، همسر و فرزندان بالای ۱۸ سال و اعطای وکالت به آن‌ها، انتقال ترکه به صورت ارث یا وصیت، انتقال به منظور وقف با تایید سازمان اوقاف امور خیریه و انتقال قهری املاک مسکونی.
•  وسایل نقلیه مشمول شماره‌گذاری که قبل از اجرای قانون خریده شده اند.
•  وسایل نقلیه مشمول شماره‌گذاری که برای استفاده شخصی و خانواده خریده شده اند.
•  وسایل نقلیه مشمول شماره‌گذاری که برای فعالیت‌های شغلی مورد نیاز هستند.
•  طلا و جواهر و مسکوکات طلا و نقره و پلاتین که قبل از اجرای قانون خریده شده اند.
•  طلا و جواهر و مسکوکات طلا و نقره و پلاتین که برای استفاده شخصی و خانواده خریده شده اند.
•  ارز که قبل از اجرای قانون خریده شده است.
•  ارز که برای فعالیت‌های شغلی مورد نیاز هستند.

علاوه بر این، برای برخی مناطق خاص نظیر مناطق آزاد تجاری – صنعتی و ویژه اقتصادی و شهرهای دارای جمعیت کمتر از یک میلیون نفر و در خارج از حریم شهریِ شهرهای دارای جمعیت بیشتر از یک میلیون نفر، معافیت‌ها، کسورات و کاهش مشمولیت مالیاتی خاصی پیش‌بینی شده است.

مالیات بر عایدی سرمایه خودرو به چه صورت است

مالیات بر عایدی سرمایه خودرو نوعی مالیات است که از سود حاصل از فروش خودروهایی که در سامانه یکپارچه فروش خودرو ثبت شده‌اند، دریافت می‌شود. نرخ این مالیات بسته به مدت زمان نگهداری خودرو تعیین می‌شود. برای مثال، اگر خودرو را کمتر از یک سال نگه دارید و بفروشید، باید 30 درصد از سود خود را مالیات بدهید. اما اگر خودرو را بیش از سه سال نگه دارید و بفروشید، معاف از مالیات خواهید بود.

هدف از گرفتن مالیات بر عایدی سرمایه

هدف از ایجاد این مالیات جلوگیری از التهاب بازار و رد و بدل شدن سفته است تا قیمت‌ها به صورت واقعی و منطقی افزایش پیدا کنند و افراد به سرمایه‌گذاری در بخش مولد تشویق شوند. برخی از دیگر اهداف این مالیات عبارتند از
یکپارچگی، انسجام و کارایی نظام مالیاتی، کنترل سوداگری و سفته‌بازی در بخش‌های سرمایه‌پذیر، جلوگیری از فرار مالیاتی درآمدهای سایر منابع مشمول مالیات و کمک به توزیع صحیح درآمد بین اشخاص جامعه.

مزیت مالیات گرفتن از عایدی سرمایه چیست

این مالیات مزایای زیادی دارد که از جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1.  کم شدن نوسانات قیمتی در بازار‌های مختلف و بالا رفتن قابلیت پیش‌بینی بودن بازار‌ها.
2.  کاهش نرخ تورم با توجه به تعدیل شدن درآمد دهک‌های پر درآمد جامعه.
3.  تخصیص سرمایه به بخش‌های مولد و اقتصادی که برای رشد اقتصادی کشور مفید و موثر است.
4.  جلوگیری از فعالیت‌های سوداگرانه و واسطه‌گری که باعث اختلال در بازارها می‌شوند.
5.  افزایش درآمد دولت که می‌تواند برای اهداف عمومی و اجتماعی مصرف شود.

انواع مالیات بر عایدی سرمایه را نام ببرید

در ایران، مالیات بر عایدی سرمایه بر اساس طرحی که در سال ۱۴۰۲ توسط مجلس تصویب شد، به شکل زیر محاسبه می‌شود:

• املاک: در صورت نگهداری کمتر از یک سال، معادل ۴۰ درصد. در صورت نگهداری بیش از یک سال، سالانه سه واحد درصد کم شده و از سال دوازدهم به بعد با نرخ ثابت چهار درصد مشمول مالیات می‌شوند؛
•  خودرو: در صورت نگهداری کمتر از یک سال، معادل ۳۰ درصد. در صورت نگهداری بیش از یک سال، سالانه ۱۰ واحد درصد کم شده و از سال چهارم به بعد با نرخ ثابت صفر درصد مشمول مالیات می‌شوند؛
•  طلا، ارز و جواهرات: در صورت نگهداری کمتر از یک سال، معادل ۳۰ درصد. در صورت نگهداری بین یک تا دو سال، سالانه ۲۰ درصد. در صورت نگهداری بیش از دو سال، معادل ۱۰ درصد.

از شما همراهان عزیز ممنونم که من را تا اینجای مقاله همراهی کردین. میخواهم به مهم ترین سوالاتی که شما عزیزان از آکادمی حسابداری دکتر مژگان مدحج پرسیدین پاسخ دهم.

سوالات متداول در باره مالیات بر عایدی سرمایه

1. مالیات عایدی بر سرمایه یعنی چه؟
   همانطور که در بالای مقاله گفتم مالیات عایدی بر سرمایه یک نوع مالیات مستقیم است که بر سود حاصل از خرید و فروش اموال و دارایی‌هایی مانند ملک، خودرو، طلا، ارز و رمز ارز اخذ می‌شود.
2.  میزان مالیات بر عایدی سرمایه چقدر است؟
   نرخ و میزان این مالیات بستگی به نوع و مدت نگهداری دارایی دارد. برای مثال، اگر ملک کمتر از یک سال نگهداری شود، مشمول ۴۰ درصد مالیات بر عایدی سرمایه است، اما اگر بیش از یک سال نگهداری شود، سالانه سه واحد درصد از نرخ مالیات کم میشود و از سال دوازدهم به بعد با نرخ ثابت چهار درصد مشمول مالیات می‌شود.
3. هدف از گرفتن مالیات بر عایدی سرمایه چیست؟
   هدف از ایجاد این مالیات جلوگیری از التهاب بازار و رد و بدل شدن سفته است تا قیمت‌ها به صورت واقعی و منطقی افزایش پیدا کنند و افراد به سرمایه‌گذاری در بخش مولد تشویق شوند.