اظهارنامه مالیاتی چیست؟

اظهارنامه مالیاتی

اظهارنامه مالیاتی، یک سند رسمی است که در آن شخص حقوقی یا حقیقی، درآمدها، هزینه ‌ها، دارایی‌ ها، بدهی‌ ها، منابع سرمایه، معافیت‌ ها و درآمدهای مشمول مالیات خود را به سازمان امور مالیات کشور اعلام می ‌کند. این اظهارنامه تعهد و مسئولیت اجتماعی فرد در قبال مالیات ‌هایی است که به منظور تامین منابع مالی جهت توسعه زیرساخت‌ ها و خدمات عمومی از او استفاده می‌ شود. هدف اصلی ثبت اظهارنامه مالیاتی، تهیه و ارائه اطلاعات دقیق و صحیح از وضعیت مالی افراد به مقامات مالیاتی مربوطه است.
برای ارسال اظهارنامه الکترونیکی اشخاص حقوقی، می ‌توانید از سامانه ارسال اظهارنامه الکترونیکی اشخاص حقوقی استفاده کنید.

اشخاصی که موظف به ارائه اظهارنامه الکترونیکی مالیاتی هستند

اشخاصی که موظف به ارائه اظهارنامه الکترونیکی مالیاتی هستند عبارت ‌اند از
• کلیه شخصیت‌ های حقیقی که در ایران مشغول به فعالیت بوده و معاف از مالیات نیستند؛
• کلیه شخصیت ‌های حقوقی که در ایران مشغول به فعالیت بوده و معاف از مالیات نیستند (مثل ناشران)؛
• کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی ایرانی که در خارج از کشور مشغول به کار هستند؛
• کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی که خارج از کشور اقامت دارند اما درآمد‌شان از داخل ایران است.

اشخاصی که ملزم به تسلیم اظهارنامه الکترونیکی مالیاتی نیستند

اشخاصی که ملزم به تسلیم اظهارنامه الکترونیکی مالیاتی نیستند عبارت‌ اند از
• کارگران: افرادی که در حال انجام کارهای دستی، صنعتی یا خدماتی هستند؛
• صیادان: افرادی که به شکار و صید حیوانات مشغول هستند؛
• دانشجویان و دانش‌آموزان: افرادی که در مقاطع تحصیلی مختلف فعالیت می‌ کنند؛
• عشایر: افرادی که در مناطق روستایی و عشایری زندگی می ‌کنند؛
• تمامی وزارت خانه‌ ها و موسسات: این شامل تمامی دستگاه‌ های اجرایی دولت و نهادهای دولتی است؛
• شهرداری‌ ها و سازمان‌ های زیرمجموعه آن‌ ها در ۳۱ استان کشور: این شامل شهرداری‌ ها و نهادهای محلی است که در سطح استان فعالیت می ‌کنند.

انواع اظهارنامه ها

انواع اظهارنامه ‌های مالیاتی در ایران به دسته‌ های مختلف تقسیم می ‌شوند.
1. اظهارنامه عملکرد اشخاص حقیقی
• این نوع اظهارنامه برای افراد حقیقی است و طبق نوع و حجم فعالیتی که دارند، در گروه‌ های عملکردی مختلف تقسیم ‌بندی می‌ شود؛
• افراد موظف به تکمیل این اظهارنامه هستند و باید براساس مقررات تعیین شده، مالیات خود را پرداخت کنند.
2. اظهارنامه عملکرد اشخاص حقوقی
• تمام اشخاص حقوقی وظیفه دارند تا 4 ماه بعد از پایان سال مالی، اظهارنامه حسابهای سود و زیان خود را به سازمان امور مالیاتی ارائه دهند و مالیات خود را پرداخت کنند؛
• اشخاص حقوقی که کسب و کار آنها منحل شده، ظرف 6 ماه از تاریخ انحلال ثبت در اداره ثبت مهلت دارند تا اظهارنامه مالیاتی خود را پرداخت کنند.
3. اظهارنامه مشاغل حمل و نقل
• برای اشخاصی که در حوزه حمل و نقل فعالیت می‌ کنند، این اظهارنامه الزامی است.
4. اظهارنامه املاک و مستغلات
• افرادی که دارای املاک و مستغلات هستند، باید این اظهارنامه را تکمیل کنند.
5. اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده (مالیات بر ارزش افزوده)
• این اظهارنامه مرتبط با مالیات بر ارزش افزوده است و بر روی قیمت کالا و خدمات اضافه می شود.
به طور کلی، اظهارنامه ‌ها ابزاری مهم برای تعیین مالیات و پرداخت آن در ایران محسوب میشوند. انتخاب درست نوع اظهارنامه بر اساس شغل و وضعیت مالی شما اهمیت دارد.

اطلاعات مورد نیاز برای تکمیل اظهارنامه الکترونیکی

اطلاعات مورد نیاز برای تکمیل اظهارنامه مالیاتی الکترونیکی عبارت‌ اند از
1. مدارک شناسایی
• کپی کارت ملی؛
• کپی شناسنامه؛
• مدارک هویتی صاحبان امضا و اعضای هیئت ‌مدیره (اگر اعضای هیئت ‌مدیره معرفی شده‌ اند)؛
• مدارک مرتبط با ثبت ‌نام مانند کد کاربری، رمز عبور، کد رهگیری پیش ثبت‌ نام برای ارسال اظهارنامه الکترونیکی مالیاتی.
برای تهیه و تنظیم اظهارنامه مالیاتی، به تجهیزات مورد نیازی نیاز است. این تجهیزات شامل کامپیوتر، نرم ‌افزارهای حسابداری و اطلاعات مالی است که باید با دقت و صحت بالا استفاده شوند.
مهلت تحویل اظهارنامه مالیاتی نیز برای سال 1401 تا پایان خردادماه 1402 می ‌باشد. لذا بهتر است حتما در زمان مقرر اظهارنامه مالیاتی را تکمیل و ارسال کنید.

نحوه ارسال اظهارنامه مالیاتی

ارسال اظهارنامه مالیاتی یک مرحله مهم در فرآیند مالیاتی است. در ادامه، توضیحاتی درباره نحوه تهیه و ارسال اظهارنامه مالیاتی را ارائه می‌ دهم
1. تهیه اظهارنامه مالیاتی
• ابتدا باید اطلاعات مالی خود را جمع‌ آوری کنید. این شامل درآمد، هزینه‌ ها، سود و زیان، استهلاک و دیگر موارد مالی مرتبط با شما است؛
• اطلاعات مالی خود را در اظهارنامه مالیاتی وارد کنید. این می ‌تواند به صورت الکترونیکی یا در قالب فرم ‌های چاپی انجام شود.
2. ثبت نام الکترونیکی
• به سامانه اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی مراجعه کنید؛
• اطلاعات هویتی خود را وارد کنید و ثبت نام کنید.
3. تکمیل اظهارنامه مالیاتی
• در سامانه، اطلاعات مالی خود را در جداول مربوطه وارد کنید؛
• پس از تکمیل، نسخه پیش‌ نویس را بررسی کنید.
4. ارسال اظهارنامه
• اطلاعات را به سازمان امور مالیاتی ارسال کنید؛
• پس از ارسال، کد رهگیری دریافت کنید.
5. پرداخت مالیات
• قبض مالیاتی را دریافت کنید؛
• امکان پرداخت الکترونیکی قبض مالیاتی نیز وجود دارد.
با این روش‌ ها، می ‌توانید اظهارنامه مالیاتی خود را تهیه و ارسال کنید.

جریمه عدم ارسال اظهارنامه مالیاتی

مطابق قانون مالیات ‌های مستقیم، عدم ارسال اظهارنامه مالیاتی در مهلت مقرر موجب پرداخت جریمه می ‌شود. این جریمه برای اشخاص حقیقی و حقوقی در سه حالت زیر اعمال می ‌شود
• عدم ارسال اظهارنامه مالیاتی در مهلت مقرر: مهلت مقرر برای مودیان حقیقی تا 31 خرداد و برای مودیان حقوقی 4 ماه پس از پایان سال مالی است. اگر اظهارنامه مالیاتی در این مهلت ارسال نشود، مودی مشمول جریمه عدم تسلیم اظهارنامه مالیات بر عملکرد خواهد شد؛
• کتمان درآمد در اظهارنامه مالیات بر عملکرد: اگر مودی در اظهارنامه مالیاتی خود درآمدی را کتمان کند، نیز مشمول جریمه خواهد شد؛
• ثبت هزینه ‌های غیرواقعی در اظهارنامه مالیات بر عملکرد: اگر هزینه‌ های غیرواقعی در اظهارنامه مالیاتی ثبت شود، مودی نیز مشمول جریمه خواهد شد.
نکته مهم: در مواردی که قانون گذار به عبارت “به منزله عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی است” اشاره کرده، اظهارنامه مالیاتی مودی پذیرفته نشده و مشمول جریمه عدم تسلیم اظهارنامه مالیات خواهد شد. این شامل مواردی مانند عدم دریافت کد رهگیری برای اظهارنامه مالیاتی ارسال شده یا ارسال اظهارنامه با مندرجات صفر برای مودیان بدون فعالیت نیز می ‌شود.

دفاتر قانونی در تسلیم اظهارنامه مالیاتی چه نقشی دارد

در فرآیند تسلیم اظهارنامه مالیاتی، دفاتر قانونی نقش مهمی ایفا می ‌کنند. این دفاتر به عنوان منابع اصلی برای تکمیل اظهارنامه مالیاتی و محاسبه مالیات تاجران مورد استفاده قرار می‌ گیرند. اسناد موجود در دفاتر قانونی شامل اطلاعات مالی مانند درآمدها، هزینه‌ ها، دارایی ‌ها و سایر موارد مالی است که در تعیین میزان مالیات و برنامه‌ ریزی اقتصادی کشور نقش اساسی دارند.
از آنجا که دقت و صحت در تکمیل و ارائه اظهارنامه مالیاتی امری حیاتی است، آشنایی با نظام دفاتر قانونی و تسلط بر روش ‌های تنظیم و ثبت آن ‌ها برای همه مودیان اهمیت فراوانی دارد. در صورت عدم ارسال دفاتر قانونی در مدت مقرر، مودی مالیاتی به پرداخت ۲۰ درصد جریمه مالیاتی محکوم می ‌شود.
به طور خلاصه، دفاتر قانونی نقش حیاتی در تعادل و استقرار نظام مالی یک کشور ایفا می ‌کنند و تسلط به این دفاتر برای تمام مودیان ضروری است.
خیلی از شما همراهان عزیز ممنونم که من را تا پایان مقاله همراهی کردین.
میخواهم به مهم ترین سوالاتی که شما از آکادمی دکتر مژگان مدحج پرسیدید پاسخ دهم.
1. اظهارنامه مالیاتی چیست؟
همانطور که دربالای مقاله توضیح دادم اظهارنامه مالیاتی، یک سند رسمی است که در آن شخص حقوقی یا حقیقی، درآمدها، هزینه ‌ها، دارایی‌ ها، بدهی‌ ها، منابع سرمایه، معافیت‌ ها و درآمدهای مشمول مالیات خود را به سازمان امور مالیات کشور اعلام می ‌کند.
2. افرادی که ملزم به تسلیم اظهارنامه الکترونیکی مالیاتی نیستند را نام ببرید؟
• کارگران؛
• صیادان؛
• دانشجویان و دانش‌آموزان؛
• عشایر؛
• تمامی وزارت خانه‌ ها و موسسات؛
• شهرداری‌ ها و سازمان‌ های زیرمجموعه آن‌ ها در ۳۱ استان کشور.
3. انواع اظهارنامه ‌های مالیاتی در ایران را نام ببرید؟
• اظهارنامه عملکرد اشخاص حقیقی؛
• اظهارنامه عملکرد اشخاص حقوقی؛
• اظهارنامه مشاغل حمل و نقل؛
• اظهارنامه املاک و مستغلات؛
• اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده (مالیات بر ارزش افزوده).