بودجه ریزی یک ابزار است که هدف و مسیر حرکت را برای سازمان مشخص می کند. این فرآیند تغییرات محیط را تحت کنترل قرار می دهد و به مدیران سازمان کمک می کند تا جنبه های مالی واحد خود را شناسایی کنند. بودجه ریزی به معنای برنامه ریزی و تخصیص منابع مالی به منظور دستیابی به اهداف و اولویت های سازمان یا فرد مشخصی است. این فرآیند از طریق تعیین و تخصیص منابع مالی، پیش بینی هزینه ها و درآمدها، ارزیابی نتایج حاصل از عملیات مالی و اصلاح بودجه ها صورت می گیرد.
بودجه ریزی بر مبنای عملکرد (بودجه ریزی عملیاتی) به شکل دقیق و روشن، اجرای طرح ها و برنامه های سازمان را از دیدگاه هزینه و فایده تجزیه و تحلیل می کند و با روش های اندازه گیری کار، قیمت گذاری محصولات و خدمات، تخصیص منابع و کنترل هزینه ها سازمان را به بهره وری بیشتر هدایت می کند. بودجه ریزی از پایین ترین سطح یعنی سطح شخصی تا بالاترین آن یعنی نهاد دولت، به بودجه ریزی نیاز دارد. این ابزار مالی، از تدوین برنامه های کسب و کار تا مدیریت هزینه ها در خانوار، در سطوح مختلف جامعه مورد استفاده قرار می گیرد. بنابراین، بودجه ریزی یکی از اصول اساسی در مدیریت مالی است و تأثیرات عمیقی بر سازمان و بهره وری آن دارد.
بودجه ریزی در مدیریت مالی دارای مزایا و اهمیت های خاصی است
• برنامه ریزی مالی بهتر: بودجه ریزی به شما امکان می دهد تا برنامه های مالی خود را بهبود بخشید. با تخصیص منابع به شکل محکم و متعادل، می توانید اهداف مالی خود را بهتر دنبال کنید؛
• تعیین اولویت ها: با بودجه ریزی، می توانید اولویت های مالی خود را مشخص کنید. این کمک می کند تا منابع را به پروژه ها و هدف های مهم تر تخصیص دهید؛
• کنترل هزینه های سازمان: بودجه ریزی به شما امکان می دهد تا هزینه ها را کنترل کنید و از تلفات مالی جلوگیری کنید؛
• تصمیم گیری مالی بهتر: با داشتن بودجه، می توانید تصمیم های مالی خود را بر اساس اطلاعات دقیق تری بگیرید. این کمک می کند تا تصمیمات مالی خود را بهبود بخشید؛
• امکان ارائه گزارش های مالی شفاف: با بودجه ریزی، می توانید به ذی نفعان و سهامداران سازمان گزارش های مالی شفافی ارائه دهید و شفافیت در مدیریت مالی را تضمین کنید.
بودجه ریزی ابزاری قدرتمند در مدیریت مالی است که به شما کمک می کند تا منابع خود را بهینه سازی کنید و اهداف مالی خود را بهتر دنبال کنید.
بودجه ریزی یکی از مفاهیم کلیدی در مدیریت مالی است. در اینجا، به طور خلاصه به اهداف بودجه ریزی می پردازیم
• هدایت مالی بهینه: بودجه به کسب و کارها کمک می کند تا مالی خود را به صورت بهینه هدایت کنند؛
• پیش بینی و مدیریت ریسک: بودجه بندی به کسب و کارها امکان پیش بینی درآمدها و هزینه ها را می دهد؛
• تصمیم گیری بهتر: با داشتن بودجه، تصمیم گیری ها در کسب و کار بهتر و مبتنی بر اطلاعات دقیق تری انجام می شود.
بودجه ریزی در سطوح مختلف، از شخصی تا دولت، نقش مهمی ایفا می کند و به تدوین برنامه ها و تخصیص منابع کمک می کند. این ابزار مالی، از دوران های بسیار دور تا امروزه، در مدیریت مالی و برنامه ریزی مورد استفاده قرار می گیرد.
بودجه ریزی افزایشی یک روش بودجه بندی است که با ایجاد تغییرات حاشیه ای در بودجه جاری، بهترین بودجه جدید را ایجاد می کند. در این روش، بودجه جاری به عنوان پایه ای استفاده می شود و تغییرات افزایشی به آن اضافه یا از آن کم می شوند تا مبلغ جدید بودجه تعیین شود. این روش معمولاً به عنوان محافظه کارانه ترین رویکرد در نظر گرفته می شود.
• مزایا
o سادگی: بودجه بندی افزایشی ساده ترین رویکرد بودجه بندی است. از آنجا که از بودجه دوره جاری برای پیش بینی بودجه آینده استفاده می کند، نیازی به محاسبات پیچیده ندارد؛
o هماهنگی و ثبات عملیاتی: وابستگی به ارقام مربوط به بودجه دوره های قبل، تضمین می کند که بودجه ها با گذشت زمان نسبتاً پایدار باشند؛
o ثبات تأمین بودجه: برای پروژه هایی که چندین سال نیاز به بودجه دارند، می تواند مفید باشد؛
o کاهش رقابت داخلی: تغییرات افزایشی یکسانی را از یک سال به سال دیگر به بودجه اختصاص می دهد و بخش ها نیازی به رقابت برای به دست آوردن سهم بیشتری از بودجه ندارند.
• معایب
o افزایش هزینه های غیرضروری: بودجه بندی افزایشی ممکن است منجر به هزینه های غیرضروری شود؛
o بی میلی به نوآوری: این نوع بودجه ممکن است از تولید ایده های نوآورانه و رشد جلوگیری کند.
به طور کلی، بودجه بندی افزایشی با وجود سادگی و ثبات، اغلب به دلیل تعدادی نقص اساسی مورد انتقاد قرار می گیرد. اما با در نظر گرفتن مزایا و معایب آن، می توان از این روش در مدیریت مالی استفاده کرد.
برنامه ریزی بودجه ریزی در مدیریت مالی فرآیندی است که در آن یک سازمان یا کسب و کار برای تعیین چگونگی تخصیص منابع مالی خود به منظور رسیدن به اهداف تجاری در یک دوره زمانی معین، برنامه ریزی می کند. این فرآیند شامل مراحل زیر است
• برنامه ریزی: در این مرحله، مدیران شرکت در مورد اهداف مالی سازمان برای یک دوره زمانی معین، معمولاً پنج سال یا کمتر، بحث و تصمیم گیری می کنند؛
• بودجه ریزی: بودجه ریزی شامل برنامه ای برای نحوه پایبندی ذینفعان به بودجه است. این شامل درآمدها و هزینه های شرکت، بدهی ها و هر گونه درآمد پیش بینی شده است.
برنامه ریزی بودجه ریزی بهترین راه برای تعیین اولویت ها، کنترل هزینه ها، تصمیم گیری مالی بهتر و ارائه گزارش های مالی شفاف درباره بودجه اختصاص داده شده به هر بخش است. این فرآیند، با تخمین سود یا زیان و پیش بینی جریانات نقدی، به سازمان کمک می کند تا منابع خود را به بهترین نحو مدیریت کند.
بودجه ریزی بر مبنای صفر یکی از روش های بودجه بندی است که در آن تمام هزینه ها برای هر دوره جدید، بررسی و محاسبه می شود. در این روش، تمام حساب ها از ( پایه صفر) شروع می شود و برای نیازها و هزینه های هر کارکرد در یک سازمان یا نهاد، تجزیه و تحلیل صورت می گیرد. سپس، صرف نظر از اینکه هر بودجه بالاتر یا کمتر از بودجه قبلی است، بودجه مورد نیاز برای دوره بعدی مشخص می شود.
مراحل فرآیند بودجه ریزی مبتنی بر صفر به شرح زیر است
• بودجه بندی را با تراز صفر شروع کنید؛
• هدف از بودجه بندی را تعیین کنید؛
• تجزیه و تحلیل فعالیت های تجاری؛
• مولفه های بودجه را مطالعه کنید تا ارتباط هزینه ها، کاهش هزینه ها و دامنه پس انداز را تعیین کنید؛
• اولویت بندی فعالیت هایی که نیاز به کاهش هزینه دارند؛
• طرح بودجه را نهایی کنید.
بودجه ریزی بر مبنای صفر، علاوه بر استفاده در تجارت، می تواند یکی از گزینه های مناسب برای مدیریت بودجه توسط افراد و خانواده نیز باشد. این روش، با اجتناب از افزایش یا کاهش کلی بودجه دوره قبل، به کاهش هزینه ها کمک می کند. با این حال، به دلیل ماهیت جزئیات گرایی، ممکن است طولانی تر از روش های بودجه بندی سنتی و مبتنی بر هزینه باشد.
بودجه ریزی بر مبنای صفر، با تمرکز بر بهینه سازی هزینه ها و نه فقط درآمدها، ارزش زیادی را برای سازمان ها و شرکت ها به همراه دارد.
در حسابداری صنعتی، برای تعیین بهای تمام شده کالاها و خدمات از انواع روش های هزینه یابی استفاده میشود. این روش ها می توانند در تصمیم گیری ها و مدیریت هزینه ها کمک کنند.
1. سیستم هزینه یابی سفارش کار
• در این روش، شرکت های تولیدی بر مبنای میزان سفارش هایی که از مشتری دریافت میکنند، اقدام به تولید محصولات خود میکنند.
مثال: شرکت‌های هواپیماسازی.
2. سیستم هزینه یابی مرحله ای
• در این روش، تولید محصولات در یک شرکت به صورت جداگانه صورت می گیرد.
مثال: شرکت های تولید لوازم خانگی.
3. سیستم هزینه یابی محصولات مشترک
• این روش هزینه یابی برای شرکت هایی مفید است که چندین محصول به طور همزمان تولید می شود.
مثال: شرکت هایی که در آن ها چندین محصول به‌طور همزمان تولید می شود.
در کل، هزینه یابی در حسابداری صنعتی به منظور تصمیم گیری های مدیریتی و بهای تمام شده محصولات اهمیت دارد.
خیلی از شما همراهان عزیز ممنونم که من را تا پایان مقاله همراهی کردین.
میخواهم به مهم ترین سوالاتی که شما از آکادمی دکتر مژگان مدحج پرسیدید پاسخ دهم.
1. بودجه ریزی چیست؟
همانطور که در بالای مقاله توضیح دادم بودجه ریزی یک ابزار است که هدف و مسیر حرکت را برای سازمان مشخص می کند. این فرآیند تغییرات محیط را تحت کنترل قرار می دهد و به مدیران سازمان کمک می کند تا جنبه های مالی واحد خود را شناسایی کنند.
2. انواع مزیت های بودجه ریزی در مدیریت مالی را نام ببرید؟
• برنامه ریزی مالی بهتر؛
• تعیین اولویت ها؛
• کنترل هزینه های سازمان؛
• تصمیم گیری مالی بهتر؛
• امکان ارائه گزارش های مالی شفاف.
3. بودجه ریزی بر مبنای صفر در مدیریت مالی چیست؟
همانطور که در مقاله توضیح دادم بودجه ریزی بر مبنای صفر یکی از روش های بودجه بندی است که در آن تمام هزینه ها برای هر دوره جدید، بررسی و محاسبه می شود.
5 مقاله اخیر از این قسمت برای شما در دسترس است.
5 مقاله برگزیده از این قسمت برای شما در دسترس است.
