ماده 169 معاملات فصلی چیست؟ در این مفاله قصد داریم به این موضوع بپردازیم که معاملات فصلی چیست و بیشتر با آن آشنا شویم.
گزارشات فصلی خرید و فروش با عنوان های دیگری مثل ماده 169 معاملات فصلی خرید و فروش و… عنوان میشود.
اداره دارایی تمام صاحبین واحد های اقتصادی را موظف کرده به ارسال فهرست معاملات خود به صورت فصلی به سازمان امور مالیاتی.
طبق ماده 169 قانون مالیات های مستقیم تمام اشخاص ( حقیقی-حقوقی) باید در نظام مالیاتی ثبت نام کرده باشند یعنی اشخاص باید در پایان هر فصل تمام معاملات خود را ( خرید و فروش) با تمام اطلاعات مورد نیاز در سازمان امور دارایی ثبت کنند.

ماده 169 معاملات فصلی
ماده 169صورت معاملات فصلی در تیر ماه سال 1394 به تصویب رسیده است و از سال 1395 این ماده اجرا شده است.
این ماده برای بالا بردن افزایش شفافیت اقتصادی مالی میباشد. تمام صاحبین واحد های اقتصادی باید 45 روز بعد از اتمام هر فصل اطلاعات معاملاتشان را برای اداره دارایی ارسال کنند.
زمان ارسال صورت معاملات فصلی باید تمامی اطلاعات خود و همچنین کد اقتصادی مربوط به خود را وارد کنیم و علاوه بر این اطلاعات مربوط به طرفهایی که با آنها معامله کردهایم را نیز وارد کنیم.
تمام گزارش های ارزش افزوده و اظهارنامه مالیاتی که به اداره دارایی ارسال میشود نباید با یک دیگر عدم تطابق داشته باشند در واقع باید تمام مبلغ ها در فاکتور های خرید و فروش معاملات فصلی و اظهارنامه مالیات عملکرد باهم تفاوت نداشته باشند.
اشخاصی که نیاز به ارسال فهرست معاملات فصلی ندارند
- اشخاص حقیقی که مصرف کننده نهایی هستند؛
- اشخاص حقیقی ( ماده 81 ) (فعالیتهای کشاورزی، دامپروری، دامداری، پرورش ماهی و زنبورعسل و پرورش صفحه ٣ طیور، صیادی و ماهیگیری، نوغانداری، احیای مراتع و جنگلها، باغات اشجار از هر قبیل و نخیلات) نیازی نیست به وارد کردن شماره اقتصادی این خریداران در صورت حساب؛
- «معاملههای کوچک موضوع قانون برگزاری مناقصهها»؛
- خرید از فروشندگانی (مثل : ارگانها و نهادهای دولتی)که ملزم به ثبتنام در نظام مالیاتی نیستند؛
- معافیت های بعضی از معاملات:
- خریدوفروش و سود و کارمزد اوراق بهادار.
- خریدوفروش سهمالشراکه و حقتقدم سهام یا سهمالشرکه.
- سود و کارمزد جریمههای بانکها، صندوق تعاون، صندوقهای حمایت از توسعه بخش کشاورزی، مؤسسههای اعتباری غیربانکی مجاز و صندوقهای قرضالحسنه.
- حق عضویت
- کمکها جوایز و هدیههای بلاعوض.
- مبالغی که پرداخت میکنیم به دستگاههای اجرایی به عنوان جرائم و خسارات، انواع عوارض و مالیات (به جز مالیات و عوارض مالیات بر ارزشافزوده)، حق ثبت، حق تمبر، حقوق گمرکی و…..
- وجود پرداختی بابت شارژ ساختمان محل فعالیت و آبونمانهای پرداختی.
- هزینههایی دریافتی توسط شرکت بهعنوان مالالاجاره.
افرادی که باید صورت معاملات فصلی رد کنند:
طبق تبصره 3 ماده 169 معاملات فصلی
- تمام اشخاص حقوقی؛
- صاحبان واحد های اقتصادی که حجم فعالیت جزو گروه اول موضوع ماده (۲) آیین نامه اجرایی ماده (۹۵) قانون محسوب میشوند؛
- صاحبان واحد های اقتصادی مشمول اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده.
این اشخاص موظف به ارسال فهرست معاملات در موعد مقرر هستند. با گذراندن یک دوره مالیاتی میتوانید محاسبه مالیات را به راحتی انجام دهید.
نکات مهم در رابطه با ماده 169 معاملات فصلی
- تمام واحد های اقتصادی ( خصوصی و دولتی) باید تا 45 روز بعد از اتمام فصل صورت معاملات فصلی خود را به اداره دارایی ارسال کنند. میتوانیم این کار را به روش های مختلف انجام بدهیم( الکترونیکی و یا به صورت کاغذی و سی دی ) مهم ارسال به موقع این مدارک میباشد تا جریمه نشویم.
- فاکتور های خرید و فروش در حالت های زیر میتوان به صورت تجمیععی رد کرد:
معادلات زیر حد نصاب
اشخاصی که موظف به ثبت نام در نظام مالیاتی نیستند - فاکتور های تجمیعی: اداره دارایی برای حمایت ازواحد های اقتصادی کوچک هر ساله یک مبلغی را به عنوان حد نصاب معاملات کوچک مشخص میکند. واحد های اقتصادی کوچک که مععاملاتشان 5 درصد حد نصاب معاملات کوچک هستند این فاکتور ها را به صورت تجمیعی ثبت میکنیم.
- فاکتور هایی را که میخواهیم به صورت تجمیعی رد کنیم: اولین نکته ای که باید توجه کنیم مبلغ فاکتور خرید و فروش است که باید از 5 درصد حد نصاب معاملات کوچک کمتر باشد.
اگر مجموع فاکتورهای قابل ثبت در حالت تجمیعی، بیش از مبلغ 5 درصد حد نصاب باشد، مشکلی پیش نمیآید (زمانی که فاکتورها برای اشخاص حقیقی متفاوت باشد)؛ اما باید تک تک فاکتورها کمتر از مبلغ 5 درصد حد نصاب باشد.
برای ارسال صورت معاملات فصلی خرید و فروش نکته مهم کد اقتصادی درج شده در کارت اقتصادی می باشد. بدون داشتن کارت اقتصادی هیچ مدرکی از مودی در اداره دارایی پذیرفته نمیشود.

چه اطلاعاتی در معاملات فصلی رد میکنیم
صاحبین واحد های اقتصادی موظف هستند طبق ماده 169 معاملات فصلی تمام اطلاعات مربوط به قرداد و معاملات خود در اداره دارایی ثبت کنند.
این اطلاعات با توجه به نوع معامله متفاوت میباشد. اطلاعات زیر مهم ترین اطلاعاتی هستند که باید ثبت کنیم.
- اطلاعاتی هویتی و مکانی که مربوط به طرف های معامله یا قرارداد.
- اطلاعات مجوز های فعالیت طرف های معامله یا قرارداد.
- اطلاعاتی که مربوط به معاملات و قراردادهای طرف های معامله.
- اطلاعات اعتباری و مالی و پولی و سرمایهای.
- اطلاعات مربوط به داراییها، اموال و املاک و نقل و انتقال آنها.
- موارد مربوط به ارزش افزوده.
- برای ارزش افزوده صادرات و واردات مواردی (مثل: نوع ارز مورداستفاده و نرخ برابری آن و یا اطلاعات و مجوزهای مربوط به ورود یا خروج قانونی کالا ها موضوع معامله اظهارنامه گمرکی ودرج شماره اختصاصی اشخاص خارجی طرف قرارداد (جهت واردات) الزامی میباشد.
اطلاعاتی که نباید در معاملات فصلی رد شود: - خریدوفروش و سود و کارمزد اوراق بهادار.
- خریدوفروش سهام و سهم الشرکه و حق تقدم سهام یا سهم الشرکه.
- سود و کارمزد و جریمههای بانکها، صندوق تعاون، صندوقهای حمایت از توسعه بخش کشاورزی، مؤسسات اعتباری غیر بانکی مجاز و صندوقهای قرضالحسنه.
- سود سهام و سهم الشرکه.
- حـق عـضویت .
- کمکها، جوایزو هدایای بلاعوض.
- مبالغی که تحت عناوین جریمه یا خسارت، انواع عوارض و مالیات (به استثناء مالیات و عوارض قانون مالیات بر ارزش افزوده) حق ثبت، حق تمبر.
- حقوق گمرکی وموارد مشابه، به دستگاههای اجرائی پرداخت میگردد.
- حقوق و دستمزد پرداختی.
- وجوه پرداختی بابت شارژ ساختمان محل فعالیت و آبونمانهای پرداختی.
- معاملات نقل و انتقال املاک.
- مال الاجاره های املاک.
با یادگیری قوانین به راحتی میتوانید محاسبه مالیات خود را انجام دهید.
زمان ارسال معاملات فصلی:
- فصل بهار اخرین مهلت ارسال 15 مرداد ماه
- فصل تابستان اخرین مهلت ارسال 15 ابان ماه
- فصل پاییز اخرین مهلت ارسال 16 بهمن
- فصل زمستان اخرین مهلت ارسال16 اردیبهشت
زمانی که آخرین روز مهلت ارسال معاملات فصلی (45 روز پس از پایان فصل)، با روز جمعه یا تعطیل رسمی در یک روز باشد، آخرین روز مهلت ارسال لیست گزارشات به روز بعد از تعطیل رسمی انتقال پیدا میکند.
در ادامه میخواهیم به مهم ترین سوالاتی که شما عزیزان از مرکز اموزشی ill از ما پرسیدید پاسخ بدهیم:
سوالات متداول
- ایا دفاتر رسمی نیاز دارند به اجرای ماده 169 معاملات فصلی؟
طبق ماده 169 معاملات فصلی تمام اشخاص (حقیقی و حقوقی) از جمله دفاتر اسناد رسمی موظف به اجرای ماده 169 معاملات فصلی هستند. - آیا واحد های اقتصادی که ارایه خدمات انجام میدهند باید صورت معاملات فصلی رد کنند؟
سال 95 در اصلاحیه جدید ماده 169 معاملات فصلی ارائه کنندگان خدمات هم باید صورت معاملات خود را به سامانه اداره دارایی تسلیم کنند.
از شما همراهان عزیز ممنونم که من را تا پایان مقاله همراهیم کردید تمام قوانین مالیاتی و محاسبه مالیات همراه با پروژه در دوره مالیاتی مرکز اموزشی ill میتوانید اموزش ببینید.
2 پاسخ
افراد که شغل کشاورزی دارند نیاز به رد کردن معاملات فصلی دارند؟
کشاورزان نیز مانند سایر مشمولین قانون مالیات های مستقیم، باید صورت معاملات فصلی خود را ثبت و ارسال کنند. این صورت معاملات شامل اطلاعات مربوط به معاملات و قراردادهای فصلی است که باید بر اساس استانداردهای سازمان امور مالیاتی ثبت شود. البته، برخی موارد مانند حقوق و دستمزد، سود سپرده های بانکی، وجوه پرداختی بابت شارژ ساختمان، پرداخت های به دولت، حق عضویت، و خرید و فروش سهام و اوراق بهادار از ثبت در صورت معاملات فصلی معاف هستند.
مهلت ارسال صورت معاملات فصلی به شرح زیر است:
صورت معاملات فصل بهار: نهایت تا ۱۵ تیر؛
صورت معاملات فصل تابستان: نهایت تا ۱۵ آبان؛
صورت معاملات فصل پاییز: نهایت تا ۱۵ بهمن.
توجه داشته باشید که عدم ارسال صورت معاملات فصلی می تواند منجر به جرائم مالیاتی شود. بنابراین، مشاوره با یک حسابدار یا مشاور مالیاتی متخصص می تواند در این زمینه کمک کننده باشد.